درمان - لنفوم غیر هوچکین
لنفوم غیر هوچکین معمولاً با شیمی درمانی یا رادیوتراپی درمان میشود، اگرچه برخی افراد ممکن است نیازی به درمان فوری نداشته باشند.
در موارد کمی، اگر سرطان اولیه بسیار کوچک باشد و بتوان آن را در حین بیوپسی برداشت، ممکن است به درمان دیگری نیاز نباشد.
برنامه درمانی شما
برنامه درمانی توصیه شده به سلامت عمومی و سن شما بستگی دارد، زیرا بسیاری از درمانها میتوانند بر بدن فشار وارد کنند.
مذاکرات در مورد برنامه درمانی شما معمولاً با چندین پزشک و سایر متخصصانی که در جنبههای مختلف درمان لنفوم تخصص دارند انجام میشود.
ام ا در تصمیم گیری در مورد برنامه درمانی خود نباید عجله کنید.
قبل از تصمیم گیری، ممکن است بخواهید با دوستان، خانواده و شریک زندگی خود صحبت کنید.
از شما دعوت میشود که قبل از شروع هر درمان برنامهریزیشده، با تیم مراقبت خود دیدار کرده و در مورد خطرات و مزایای آن درمان به طور کامل صحبت کنید.
رویکرد انتظار و مشاهده
اگر لنفوم غیر هوچکین درجه پایین (کُند رشد) است و شما خوب هستید، اغلب یک دوره «انتظار و مشاهده» توصیه میشود.
این به این دلیل است که ایجاد علائم آزاردهنده برای برخی از افراد سالها طول میکشد و شروع فوری درمان اغلب غیر ضروری تلقی میشود.
اگر این رویکرد توصیه شود، بهطور منظم معاینه میشوید و در صورت بدتر شدن علائم در هر مرحله از شما دعوت میشود تا بازگردید.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک درمان رایج برای لنفوم غیر هوچکین است که شامل استفاده از دارو برای کشتن سلولهای سرطانی است.
ممکن است به تنهایی، همراه با درمان بیولوژیکی یا همراه با رادیوتراپی استفاده شود.
با توجه به مرحله سرطان، دارو را میتوان به روش های مختلفی تجویز کرد.
معمولاً شیمی درمانی را از طریق قطره چکان که به طور مستقیم وارد رگ میشود (شیمی درمانی داخل وریدی)، به صورت قرصهای خوراکی یا ترکیبی از هر دو دریافت خواهید کرد.
اگر خطر گسترش سرطان به مغز شما وجود دارد، ممکن است داروی شیمی درمانی به طور مستقیم در مایع مغزی نخاعی اطراف ستون فقرات شما تزریق شود.
شیمی درمانی معمولاً در طول چند ماه به صورت سرپایی انجام میشود، به این معنی که درمان را در طول روز دریافت میکنید و نیازی به بستری شدن در بیمارستان در طول شب ندارید.
اما ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که علائم شما یا عوارض جانبی درمان به ویژه مشکلساز شود و نیاز به بستری شدن طولانیتر در بیمارستان باشد.
اگر شیمی درمانی را به صورت قرص مصرف میکنید، ممکن است بتوانید آنها را در خانه مصرف کنید.
شیمی درمانی میتواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد که مهمترین آن آسیب بالقوه به مغز استخوان شما است.
شیمی درمانی میتواند در تولید سلولهای خونی سالم اختلال ایجاد کند و این مشکلات را ایجاد کند:
احساس خستگی شدید
افزایش آسیب پذیری در برابر عفونت
خونر یزی و کبودی آسانتر
اگر این مشکلات را تجربه کردید، ممکن است لازم باشد درمان به تعویق بیفتد تا بتوانید سلولهای خونی سالم بیشتری تولید کنید.
داروهای فاکتور رشد همچنین میتوانند تولید سلولهای خونی را تحریک کنند.
سایر عوارض جانبی احتمالی شیمی درمانی عبارتند از:
تهوع و استفراغ
از دست دادن اشتها
خستگی
راشهای پوستی
ناباروری، که ممکن است موقت یا دائمی باشد (برای اطلاعات بیشتر به عوارض لنفوم غیر هوچکین مراجعه کنید )
بیشتر عوارض جانبی باید پس از پایان درمان از بین بروند.
اگر عوارض جانبی به شدت دردسرساز شد به تیم مراقبت خود اطلاع دهید، زیرا درمانهایی وجود دارد که می تواند کمک کند.
درباره عوارض شیمی درمانی بیشتر بخوانید.
شیمی درمانی با دوز بالا
اگر لنفوم غیر هوچکین با درمان اولیه بهتر نشد (به نام لنفوم مقاوم به درمان)، ممکن است یک دوره شیمی درمانی با دوز قویتر داشته باشید.
اما این شیمی درمانی شدید مغز استخوان شما را از بین میبرد و منجر به عوارض جانبی ذکر شده میشود.
برای جایگزینی مغز استخوان آسیب دیده به پیوند سلولهای بنیادی یا مغز استخوان نیاز خواهید داشت.
را دیوتراپی
رادیوتراپی (پرتودرمانی) معمولاً برای درمان لنفوم غیر هوچکین در مراحل اولیه به کار میرود، زمانی که سرطان تنها در یک ناحیه از بدن وجود دارد.
مدت زمانی که به درمان نیاز دارید، به نوع لنفوم غیر هوچکین شما و مرحله آن بستگی دارد.
معمولاً در جلسات کوتاه روزانه، در روزهای کاری هفته، معمولاً برای حداکثر ۳ هفته انجام میشود.
نیازی نیست بین جلسات در بیمارستان بمانید.
خود رادیوتراپی بدون درد است، اما میتواند عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشد. با توجه به اینکه کدام قسمت از بدن شما تحت درمان قرار میگیرد عوارض متفاوت است.
به عنوان مثال، درمان گلو میتواند منجر به گلودرد شود، در حالی که درمان سر میتواند منجر به ریزش مو شود.
سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از:
پوست دردناک و قرمز در ناحیه درمان
خستگی
تهوع و استفراغ
دهان خشک
از دست دادن اشتها
بیشتر عوارض جانبی موقتی هستند، اما خطر مشکلات طولانی مدت، از جمله ناباروری و تیره شدن دائمی پوست در ناحیه درمان وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
درمان آنتی بادی مونوکلونال (درمانهای هدفمند)
برای برخی از انواع لنفوم غیر هوچکین، ممکن است نوعی دارو به نام آنتیبادی مونوکلونال دریافت کنید.
این داروها خود را به سلولهای سالم و سرطانی متصل میکنند و به سیستم ایمنی علامت میدهند تا سلولها را مورد حمله قرار داده و از بین ببرد.
پس از پایان درمان، سطح سلولهای سالم با گذشت زمان به حالت عادی باز میگردد.
ممکن است آنتیبادی مونوکلونال را به عنوان تنها درمان خود دریافت کنید یا گاهی اوقات در ترکیب با شیمی درمانی برای موثرتر شدن درمان تجویز میشوند.
برای برخی از انواع لنفوم غیر هوچکین، ممکن است تا ۲ سال پس از درمان اولیه، درمان با آنتیبادی مونوکلونال را به طور منظم همراه با شیمی درمانی ادامه دهید.
این می تواند احتمال بازگشت سرطان را در آینده کاهش دهد.
یکی از داروهای اصلی آنتی بادی مونوکلونال که برای درمان لنفوم غیر هوچکین استفاده میشود ریتوکسیماب نام دارد.
ریتوکسیماب را میتوان به صورت تزریق مستقیم به رگ در طول چند ساعت تجویز کرد.
عوارض جانبی ریتوکسیماب میتواند شامل این موارد باشد:
خستگی
تهوع
عرق شبانه
راشهای پوستی خارش دار
درد شکم
ریزش مو
ممکن است برای پیشگیری یا کاهش این عوارض جانبی به شما دارو داده شود. با عادت کردن بدن شما به ریتوکسیماب، عوارض جانبی باید با گذشت زمان بهبود یابد.
داروهای استروئیدی
داروهای استروئیدی معمولاً در ترکیب با شیمی درمانی برای درمان لنفوم غیر هوچکین استفاده میشود.
این به این دلیل است که تحقیقات نشان داده است که استفاده از استروئیدها شیمی درمانی را موثرتر میکند.
داروی استروئیدی معمولاً به صورت قرص یا آمپول، معمولاً همزمان با شیمی درمانی تجویز میشود.
معمولاً استروئیدها را برای چند روز یا یک هفته در هر دوره شیمی درمانی مصرف میکنید و بین آنها استراحت میکنید. این به کاهش عوارض جانبی کمک میکند.
عوارض جانبی رایج مصرف کوتاه مدت استروئید عبارتند از:
افزایش اشتها، که میتواند منجر به افزایش وزن شود
مشکلات خواب
احساس آشفتگی
در موارد نادر، ممکن است مجبور شوید استروئیدها را به صورت طولانی مدت مصرف کنید.
عوارض جانبی مصرف طولانی مدت استروئیدها شامل فشار خون بالا، افزایش وزن و تورم در دستها، پاها و پلکها است.
عوارض جانبی داروهای استروئیدی معمولاً پس از پایان درمان بهتر میشوند.
درمان ایمنی (ایمونوتراپی)
نوعی ایمونوتراپی به نام «درمان CAR T-cell» برای برخی از انواع لنفوم غیرهوچکین استفاده میشود، به ویژه اگر سایر درمانها مؤثر نبودهاند یا سرطان پس از درمان مجدداً عود کرده باشد.
این درمان با تغییر سلولهای ایمنی در بدن شما برای کمک به مبارزه با سلولهای سرطانی عمل میکند.
این دارو پس از یک دوره کوتاه شیمی درمانی در بیمارستان تجویز میشود.
برای بررسی اینکه آیا شما برای انجام این درمان به اندازه کافی خوب هستید، آزمایشهایی انجام خواهید داد، زیرا میتواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند.
عوارض جانبی «درمان CAR T-cell» عبارتند از:
تب و لرز
سردرد و سرگیجه
تهوع یا استفراغ
اسهال
مشکلات مغزی یا عصبی، مانند گیجی و مشکلات گفتاری
عفونتها
پس از درمان، حداقل ۱۰ روز در بیمارستان خواهید ماند تا عوارض جانبی بررسی شوند.
با توجه به محل زندگی شما٬ ممکن است هنوز این نوع درمان در آنجا در دسترس نباشد.
پیگیری
پس از پایان دوره درمان، ممکن است برای بررسی میزان موفقیت درمان، اسکن مجدد انجام دهید.
پس از این، برای نظارت بر بهبودی خود و بررسی هر گونه علائم بازگشت سرطان (که به عنوان عود شناخته میشود) به معاینات منظم نیاز خواهید داشت.
این معاینات در ابتدا هر چند هفته یا چند ماه یکبار انجام میشود، اما با گذشت زمان کمتر میشود.
تیم درمان شما
در طول درمان برای لنفوم غیر هوچکین، ممکن است به یکی این متخصصان مراجعه کنید:
پرستار متخصص سرطان - اولین نقطه تماس بین شما و اعضای تیم مراقبت
متخصص خون - متخصص در درمانهای دارویی
انکولوژیست بالینی - متخصص رادیوتراپی
پاتولوژیست - متخصص در بررسی بیوپسی و نمونه برداشته شده
رادیولوژیست - متخصص در اشعه ایکس و اسکن
مددکار اجتماعی
متخصص پیوند
روانشناس
مشاور