درمان - آتاکسی
درمان آتاکسی با توجه به نوع آتاکسی شما میتواند متفاوت باشد.
گاهی اوقات میتوان علت زمینهای این بیماری را درمان کرد تا بهبود یابد یا بدتر نشود، اما در بیشتر موارد این امکانپذیر نیست و شما برای تسکین علائم خود، درمان خواهید داشت.
برنامه درمانی شما
با توجه به سیستم بهداشت و درمان محل زندگی شما٬ معمولاً توسط گروهی از متخصصان مراقبت میشوید که با شما برای ارائه یک برنامه مراقبتی همکاری میکنند. تیم درمانی شما احتمالاً شامل یک متخصص مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست و پرستار متخصص خواهد بود.
برنامه مراقبتی شما نقش مهمی در مدیریت وضعیت شما خواهد داشت. نیازهای جسمی، اجتماعی و روانی شما ارزیابی خواهد شد و این برنامه چگونگی برآورده شدن بهتر این نیازها را مشخص خواهد کرد. این طرح همچنین نیازهای آینده شما را برطرف خواهد کرد.
شما معمولاً قرار ملاقاتهای منظمی با تیم درمان یا پزشک عمومی خود خواهید داشت تا پیشرفت شما بررسی شود.
درمان علائم
درمان علائم مختلف آتاکسی در بخشهای زیر مورد بحث قرار میگیرد، اگرچه ممکن است همه مشکلاتی که توضیح داده شد را تجربه نکنید.
گفتار و زبان درمانی
یک متخصص گفتار و زبان میتواند به ۲ مورد از رایجترین علائم آتاکسی کمک کند - گفتار نامفهوم (دیسرتری) و مشکلات بلعیدن (دیسفاژی).
درمانگر میتواند شما را در مورد چگونگی شفافتر کردن صدایتان راهنمایی کند. به عنوان مثال، آنها ممکن است این موارد را پیشنهاد کنند:
تغییر وضعیت بدن برای بهبود کیفیت صدایتان
انجام تمریناتی برای تقویت عضلات مورد استفاده در هنگام صحبت کردن
آهستهتر صحبت کردن برای تاکید بر هر کلمه
استفاده از تکنیکهای تنفس برای بهبود گفتار
اگر گفتار شما بدتر میشود، ممکن است بخواهید از وسایل کمکی گفتاری مانند رایانه لپ تاپ متصل به یک تولید کننده صدا استفاده کنید. درمانگر شما میتواند در مورد تجهیزات موجود به شما مشاوره دهد.
برای درمان دیسفاژی، درمانگر شما میتواند تمریناتی را برای تحریک اعصاب مورد استفاده برای تحریک رفلکس بلع و تقویت عضلات مورد استفاده در هنگام بلع به شما آموزش دهد.
همچنین ممکن است برای مشاوره رژیم غذایی به یک متخصص تغذیه ارجاع داده شوید. به عنوان مثال، رژیم غذایی شما ممکن است نیاز به غذایی داشته باشد که قورت دادن آن راحتتر باشد. درباره درمان دیسفاژی بیشتر بخوانید.
کار درمانی
هدف کاردرمانی این است که به شما بیاموزد چگونه با از دست دادن تدریجی تحرک خود سازگار شوید و مهارتهای جدیدی را ایجاد کنید که میتوانید از آنها برای انجام فعالیتهای رو زانه استفاده کنید.
یک کاردرمانگر ممکن است بتواند نحوه استفاده از ویلچر و سایر وسایل حرکتی را به شما آموزش دهد. آنها همچنین میتوانند در مورد تغییراتی که میتوانید در خانه خود انجام دهید، مانند نصب ریلهای راهنما یا بالابر پله، برای کمک به آسانتر کردن زندگی خود، به شما توصیه کنند.
فیزیوتراپی
اگر آتاکسی دارید، فیزیوتراپی میتواند به شما کمک کند تا استفاده از بازوها و پاهای خود را حفظ کنید و از ضعیف شدن یا گیرکردن عضلات در یک وضعیت (انقباضات) جلوگیری کنید.
یک فیزیوتراپیست قادر خواهد بود تعدادی از تمرینات بدنی را که میتوانید هر روز انجام دهید تا به تقویت و کشش ماهیچههای تان کمک کند، به شما آموزش دهد. آنها همچنین ممکن است بتوانند وسایل کمکی راه رفتن را برای کمک به شما در رفت و آمد توصیه کنند.
مشکلات عضلانی
اگر دچار اسپاسم، گرفتگی و سفتی عضلانی هستید، ممکن است از داروهای شل کننده عضلانی مانند باکلوفن یا تیزانیدین برای کنترل این علائم استفاده شود.
اگر اینها موثر نباشند، ممکن است سم بوتولینوم (بوتاکس) تزریق شود. بوتاکس با مسدود کردن سیگنالهای مغز شما به عضلات آسیب دیده عمل میکند. اثرات تزریق معمولا تا ۳ ماه باقی میماند.
مشکلات مثانه
مشکلات مثانه، مانند فوریت در ادرار کردن یا، به ندرت، بی اختیاری ادرار، گاهی اوقات افراد مبتلا به آتاکسی را تحت تاثیر قرار میدهد.
در برخی موارد، مشکلات مثانه را میتوان با استفاده از تعدادی تکنیک مراقبت از خود کنترل کرد، مانند محدود کردن مصرف مایعات در طول روز، برنامهریزی برای استفادهی منظم از توالت، و پرهیز از نوشیدنیهایی که تولید ادرار را تحریک میکنند، مانند کافئین و الکل.
برخی از افراد ممکن است به نوعی دارو به نام آنتی موسکارینی نیز نیاز داشته باشند. این داروها به شل شدن مثانه کمک میکند و میل به ادرار کردن مکرر را کاهش میدهد. تزریق گاه به گاه سم بوتولینوم به مثانه نیز ممکن است کمک کند.
برخی دیگر ممکن است هنگام رفتن به توالت تخلیه کامل مثانه شان برایشان مشکل باشد. این میتواند منجر به نشت مقدار کمی ادرار شود. در چنین مواردی، ممکن است لازم باشد یک لوله کوچک به نام کاتتر (سوند) ادراری به مثانه وارد شود تا به تخلیه ادرار کمک کند.
مشکلات چشمی
مشکلات چشمی در برخی موارد آتاکسی شایع است. اسیلوپسی یک مشکل چشمی است که در اثر حرکت غیر ارادی چشمها از یک طرف به سمت دیگر یا بالا و پایین ایجاد میشود.
میتواند باعث اختلال بینایی شود و کارهایی مانند خواندن را دشوار کند. گاهی اوقات میتوان با استفاده از داروهایی مانند گاباپنتین برای کنترل ماهیچههایی که چشم را حرکت میدهد، این مشکل را درمان کرد.
برخی از ا فراد مبتلا به آتاکسی٬ دید دوگانه را تجربه میکنند، که در آن شما ۲ تصویر از یک شی را مشاهده میکنید. درمان این مشکل ممکن است با چسباندن یک تکه شیشه یا پلاستیک گوهای شکل به نام منشور به عینک شما امکان پذیر باشد.
اختلال در نعوظ
در نتیجه آسیب عصبی اساسی، برخی از مردان مبتلا به آتاکسی در نعوظ یا حفظ آن (اختلال نعوظ) با مشکل مواجه خواهند شد.
اغلب میتوان این عارضه را با استفاده از گروهی از داروهایی که به عنوان مهارکنندههای فسفودی استراز-۵ (PDE-5) شناخته میشوند، مانند سیلدنافیل (با نام تجاری ویاگرا) درمان کرد. اینها به افزایش جریان خون در آلت تناسلی کمک میکنند.
دربارهی درمان اختلال نعوظ بیشتر بخوانید.
خستگی
بسیاری از افراد مبتلا به بیماریهای عصبی مانند آتاکسی احساس خستگی و بیحالی شدید (کمبود انرژی) میکنند. تصور میشود که این تا حدودی ناشی از خواب آشفته و تلاشهای فیزیکی برای کنار آمدن با از دست دادن هماهنگی است.
یک فیزیوتراپیست ممکن است بتواند به شما کمک کند سطح استقامت خود را افزایش دهید، و یک کاردرمانگر میتواند شما را در مورد چگونگی تطبیق فعالیتهای روزانه خود برای مقابله بهتر با خستگی راهنمایی کند.
درد عصب
آسیب به انتهای عصب میتواند منجر به درد عصبی شود. اصطلاح پزشکی برای درد عصبی، درد نوروپاتیک است که اغلب به صورت سوزش، درد تیز یا گاهی اوقات گزگز در قسمتهای خاصی از بدن تجربه میشود.
مسکنهای سنتی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن معمولاً در درمان دردهای عصبی مؤثر نیستند، بنابراین ممکن است تعدادی از داروها مانند آمیتریپتیلین، گاباپنتین یا پرهگابالین برای شما تجویز شود.
دربارهی درمان دردهای عصبی بیشتر بخوانید.
کاردیومیوپاتی
کاردیومیوپاتی (آسیب به عضله قلب) یک مشکل رایج در برخی از انواع آتاکسی است. این عارضه میتواند جدی باشد زیرا میتواند بر قلب فشار وارد کند، بر جریان طبیعی خون در قلب تأثیر بگذارد و باعث بینظمی ضربان قلب (آریتمی) شود.
در صورت ابتلا به کاردیومیوپاتی، معاینات منظم از یک متخصص قلب دریافت خواهید کرد. ممکن است برای درمان هر مشکلی که ایجاد میشود نیاز به مصرف دارو داشته باشید.
افسردگی
زندگی با یک وضعیت طولانی مدت مانند آتاکسی میتواند استرس زا باشد و اغلب باعث ایجاد احساسات شدید اضطراب میشود. در برخی موارد، این میتواند باعث شروع افسردگی شود.
علائمی که نشان میدهد ممکن است افسرده باشید عبارتند از احساس نا امیدی در طول ماه گذشته و لذت نبردن از چیزهایی که قبلا از آنها لذت میبردید.
اگر فکر میکنید ممکن است افسرده باشید، باید برای مشاوره با پزشک عمومی یا تیم درمانی خود تماس بگیرید. درمانهای مختلفی برای افسردگی وجود دارد، مانند داروهای ضد افسردگی و درمانهای گفتاری مانن د درمان شناختی رفتاری (CBT).
درمان علت زمینهای
در موارد معدودی از آتاکسی، ممکن است بتوان با درمان علت زمینهای، وضعیت را بهبود بخشید یا از بدتر شدن آن جلوگیری کرد.
مثلا:
آتاکسی همراه با کمبود ویتامین E اغلب میتواند با مکملهای ویتامین E کنترل یا بهبود یابد
آتاکسی اپیزودیک را اغلب میتوان با دارویی به نام استازولامید و با اجتناب از محرکهایی مانند استرس، الکل و کافئین کنترل کرد.
آتاکسی اکتسابی گاهی اوقات با توجه به علت خاص قابل درمان است - برای مثال، اگر ناشی از عفونت باشد، آنتی بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی ممکن است کمک کند.
اگر آتاکسی اکتسابی ناشی از آسیب جدی مغزی زمینهای، مانند آسیب ناشی از سکته مغزی یا آسیب شدید سر باشد، ممکن است بهبود وضعیت ممکن نباشد. در این صورت میتوان از درمانهای ذکر شده در بالا برای کنترل علائم استفاده کرد.
اطلاعات پزشکی و بهداشتی ما در دیجیپزشک دارای نشان کیفیت PIF TICK است. این یعنی استفاده از آن آسان است، بهروز میباشد و بر پایه جدیدترین شواهد علمی تهیه شده است.
