top of page

Add a Title

درمان - اختلال دوقطبی

هدف درمان اختلال دوقطبی کاهش شدت و تعداد دوره‌های افسردگی و شیدایی است تا زندگی عادی تا حد امکان ممکن شود.

با توجه به سیستم بهداشت و درمان محل زندگی شما درمان ممکن است مقداری متفاوت باشد.

گزینه‌های درمانی برای اختلال دوقطبی

اگر فردی تحت درمان قرار نگیرد، دوره های شیدایی مربوط به اختلال دوقطبی می‌تواند بین ۳ تا ۶ ماه طول بکشد.

دوره‌های افسردگی بیشتر طول می‌کشد، اغلب ۶ تا ۱۲ ماه.

اما با درمان موثر، این دوره‌ها معمولا بهبود می‌یابند.

اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی را می‌توان با استفاده از ترکیبی از درمان‌های مختلف مداوا کرد.

این موارد می‌تواند شامل ۱ یا چند مورد از این درمان‌ها باشد:

  • دارویی برای جلوگیری از دوره‌های شیدایی و افسردگی - اینها به عنوان تثبیت‌کننده‌های خلق شناخته می‌شوند و شما هر روز آنها را به‌صورت طولانی‌مدت مصرف می‌کنید.

  • دارویی برای درمان علائم اصلی افسردگی و شیدایی در صورت وقوع

  • یادگیری تشخیص محرک‌ها و نشانه‌های یک دوره افسردگی یا شیدایی

  • درمان روان‌شناختی - مانند درمان‌های گفتاری، که به شما کمک می‌کند با افسردگی مقابله کنید و در مورد چگونگی بهبود روابط به شما مشاوره می‌دهد

  • توصیه‌های سبک زندگی - مانند انجام ورزش منظم، برنامه‌ریزی فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید و به شما احساس موفقیت می‌دهد، و توصیه‌هایی در مورد بهبود رژیم غذایی و خواب بیشتر

اکثر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می‌توانند بیشتر درمان خود را بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان دریافت کنند.

اما در برخی کشورها اگر علائم شما شدید باشد یا تحت درمان با قانون سلامت روان باشید، ممکن است نیاز به درمان بیمارستانی باشد، زیرا خطر آسیب رساندن به خود یا آسیب رساندن به دیگران وجود دارد.

در برخی شرایط، می‌توانید در بیمارستان روزانه تحت درمان قرار بگیرید و شب به خانه برگردید.

داروهای اختلال دوقطبی

چندین دارو برای کمک به تثبیت نوسانات خلقی در دسترس هستند.

اینها معمولاً تثبیت کننده‌های خلق نامیده می‌شوند و عبارتند از:

  • لیتیوم

  • داروهای ضد تشنج

  • داروهای ضد روان پریشی

اگر از قبل داروی اختلال دوقطبی مصرف می‌کنید و دچار افسردگی شده‌اید، پزشک عمومی شما دوز صحیح مصرف را بررسی می‌کند. در صورت نیاز دوز مصرفی شما را عوض می‌کند.

دوره‌های افسردگی در اختلال دوقطبی کمی متفاوت درمان می‌شوند، زیرا مصرف داروهای ضد‌افسردگی به تنهایی ممکن است منجر به عود بیماری شود.

اکثر دستورالعمل‌ها نشان می‌دهند که افسردگی در اختلال دوقطبی را می‌توان فقط با یک تثبیت کننده خلق و خو درمان کرد.

اما داروهای ضد افسردگی معمولا در کنار یک تثبیت کننده خلق و خو یا ضد روان پریشی استفاده می‌شوند.

درباره داروهای ضد افسردگی بیشتر بدانید

اگر پزشک عمومی یا روانپزشک به شما توصیه کند که مصرف داروی اختلال دوقطبی را متوقف کنید، دوز باید به تدریج در طی حداقل ۴ هفته کاهش یابد، و اگر از داروهای ضد روان پریشی یا لیتیوم استفاده می‌کنید کاهش دوز طی ۳ ماه انجام می‌شود.

اگر به هر دلیلی مجبور به قطع مصرف لیتیوم هستید، با پزشک عمومی خود در مورد مصرف داروهای ضد روان پریشی یا والپروات صحبت کنید.

لیتیوم

لیتیوم اصلی‌ترین داروی مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی است.

لیتیوم یک درمان طولانی مدت برای دوره‌های شیدایی و افسردگی است. معمولاً برای حداقل ۶ ماه تجویز می‌شود.

اگر برای شما لیتیوم تجویز شده است، به دوز تجویز شده پایبند باشید و مصرف آن را به طور ناگهانی قطع نکنید، مگر اینکه پزشک‌تان به شما گفته باشد.

برای اینکه لیتیوم موثر باشد، دوز باید درست باشد. اگر نادرست باشد، ممکن است عوارض جانبی مانند اسهال و استفراغ داشته باشید.

در صورت بروز عوارض جانبی در حین مصرف لیتیوم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

در حین مصرف لیتیوم، حداقل هر ۳ ماه یکبار به آزمایش خون منظم نیاز دارید. این برای اطمینان از این است که سطح لیتیوم شما خیلی بالا یا خیلی پایین نیست.

عملکرد کلیه و تیروئید شما نیز معمولاً هر ۶ ماه یکبار باید بررسی شود.

در حالی که لیتیوم مصرف می‌کنید، از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن خودداری کنید، مگر اینکه توسط پزشک عمومی شما تجویز شده باشد.

لیتیوم و داروی ضد روان پریشی آریپیپرازول (aripiprazole) در حال حاضر داروهایی هستند که به طور رسمی برای استفاده در نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی تایید شده‌اند.

داروهای ضد تشنج

داروهای ضد تشنج عبارتند از:

  • والپروات (valproate)

  • کاربامازپین (carbamazepine)

  • لاموتریژین (lamotrigine)

این داروها گاهی اوقات برای درمان دوره‌های شیدایی استفاده می‌شوند. آنها همچنین تثبیت کننده خلق و خوی طولانی مدت هستند.

داروهای ضد تشنج اغلب برای درمان صرع استفاده می‌شوند، اما در درمان اختلال دوقطبی نیز موثر هستند.

زمانی که اختلال دوقطبی به لیتیوم پاسخ نمی‌دهد، ممکن است از یک داروی ضد تشنج استفاده شود، یا ممکن است این دارو در ترکیب با لیتیوم استفاده شود.

والپروات

معمولاً برای زنان در سنین باروری والپروات تجویز نمی‌شود زیرا خطر نقص‌های جسمی در نوزادان مانند اسپینا بیفیدا، ناهنجاری‌های قلبی و شکاف لب وجود دارد.

همچنین ممکن است خطر مشکلات رشدی، مانند توانایی‌های ذهنی پایین، صحبت کردن ضعیف، مشکلات حافظه، اختلالات طیف اوتیسم و تاخیر در راه رفتن و صحبت کردن، افزایش یابد.

در مورد خطرات داروهای والپروات در دوران بارداری بیشتر بدانید (مطلب به زبان انگلیسی است)

در زنان، اگر جایگزینی وجود نداشته باشد یا شما مورد ارزیابی قرار گرفته باشید و بعید است که به درمان‌های دیگر پاسخ دهید٬ پزشک عمومی شما ممکن است تصمیم بگیرد که از والپروات استفاده کند. 

پزشک باید بررسی کند که شما از یک روش پیشگیری قابل اعتماد استفاده می‌کنید و باید به شما در مورد خطرات مصرف دارو در دوران بارداری گوشزد کند.

در مورد سلامت روان در بارداری بیشتر بدانید

کاربامازپین

کاربامازپین معمولاً فقط با نظر یک متخصص اختلال دوقطبی تجویز می‌شود. با دوز کم شروع می‌شود و سپس به تدریج افزایش می‌یابد.

اگر داروهای دیگری از جمله قرص‌های ضد بارداری مصرف می‌کنید، پیشرفت شما به دقت بررسی می‌شود.

برای بررسی عملکرد کبد و کلیه٬ به طور منظم آزمایش خون انجام می‌شود.

همچنین باید به طور منظم آزمایش‌های شمارش خون انجام دهید و همچنین ممکن است وزن و قد شما نیز کنترل شود.

لاموتریژین

اگر برای شما لاموتریژین تجویز شود، معمولاً با دوز کم شروع می‌شود که به تدریج افزایش می‌یابد.

اگر لاموتریژین مصرف می‌کنید و دچار راش پوستی شدید فوراً به پزشک عمومی مراجعه کنید. شما باید سالانه یک چکاپ سلامتی انجام دهید، اما آزمایش‌های دیگر معمولاً مورد نیاز نیست.

زنانی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند باید با پزشک عمومی خود در مورد تغییر روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری صحبت کنند.

داروهای ضد روان پریشی

گاهی اوقات داروهای ضد‌روان پریشی برای درمان دوره‌های شیدایی تجویز می‌شود.

این داروها عبارتند از:

آنها همچنین ممکن است به عنوان یک تثبیت کننده خلق و خوی طولانی مدت استفاده شوند. کوئتیاپین همچنین ممکن است برای افسردگی دوقطبی طولانی مدت استفاده شود.

از آنجایی که داروهای ضد روان پریشی می‌توانند عوارض جانبی مانند تاری دید، خشکی دهان، یبوست و افزایش وزن ایجاد کنند، دوز اولیه معمولاً کم خواهد بود.

اگر برای شما یک داروی ضد روان‌پریشی تجویز شده است، باید حداقل هر ۳ ماه یکبار، اما احتمالاً بیشتر، به خصوص اگر دیابت دارید، معاینات بهداشتی منظمی داشته باشید.

اگر علائم شما بهبود نیافت، ممکن است لیتیوم یا والپروات نیز تجویز شود.

چرخه سریع

اگر دچار چرخه سریع هستید، یعنی به سرعت از حالت شیدایی به حالت افسردگی تغییر می‌کنید بدون اینکه دوره «عادی» در بین آنها وجود داشته باشد، برای شما یک تثبیت کننده خلقی یا ترکیبی از تثبیت کننده‌های خلقی تجویز خواهد شد.

اما معمولاً یک داروی ضد افسردگی برای شما تجویز نمی‌شود مگر اینکه متخصص اختلال دوقطبی آن را توصیه کرده باشد.

یادگیری تشخیص محرک‌ها

اگر اختلال دوقطبی دارید، می‌توانید یاد بگیرید که علائم هشدار دهنده یک دوره قریب الوقوع شیدایی یا افسردگی را تشخیص دهید.

یک کارمند بهداشت روان اجتماعی، مانند یک پرستار روانپزشکی، ممکن است بتواند به شما کمک کند تا علائم اولیه عود خود را از سابقه خود شناسایی کنید.

این مانع از وقوع دوره نمی‌شود، اما به شما امکان می‌دهد به موقع کمک بگیرید.

این ممکن است به معنای ایجاد تغییراتی در درمان شما باشد، شاید با افزودن یک داروی ضد افسردگی یا ضد روان پریشی به داروهای تثبیت کننده خلق و خو که از قبل مصرف می‌کنید.

پزشک عمومی یا متخصص می‌تواند در این مورد به شما مشاوره دهد.

درمان روانی

برخی از افراد درمان روان‌شناختی را زمانی مفید می‌دانند که در کنار دارو در بین دوره‌های شیدایی یا افسردگی استفاده شود.

این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • آموزش روانی - برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اختلال دوقطبی

  • درمان شناختی رفتاری (CBT) - این درمان در درمان افسردگی بسیار مفید است

  • خانواده درمانی - نوعی از گفتار درمانی که بر روابط خانوادگی (مانند ازدواج) تمرکز دارد و همه افراد خانواده یا رابطه را تشویق می‌کند تا برای بهبود سلامت روان با یکدیگر همکاری کنند.

داروهای بارداری و دوقطبی

یکی از مشکلات اصلی این است که خطرات مصرف داروهای دوقطبی در دوران بارداری به خوبی شناخته نشده است.

اگر به بچه دار شدن فکر می‌کنید، مهم است که با پزشک عمومی یا تیم سلامت روان خود در مورد مصرف داروهای دوقطبی در دوران بارداری صحبت کنید.

اگر باردار هستید و به اختلال دوقطبی دچار هستید، باید در اسرع وقت یک برنامه مدون برای درمان شما تهیه شود.

این طرح باید با شما، شریک زندگی‌تان، متخصص زنان و زایمان (متخصص بارداری)، ماما، پزشک عمومی و ویزیت کننده سلامت تنظیم شود.

برخی از داروها، مانند والپروات، به طور معمول برای زنان باردار مبتلا به اختلال دوقطبی تجویز نمی‌شوند، زیرا ممکن است به جنین آسیب برسانند.

اگر در حین مصرف داروهایی که برای اختلال دوقطبی تجویز شده باردار شدید، مهم است که مصرف آن را تا زمانی که با پزشک خود مشورت نکرده‌اید، قطع نکنید.

اگر پس از تولد نوزاد، داروی دوقطبی برای اختلال دوقطبی تجویز شود، ممکن است بر تصمیم شما در مورد شیر دادن نیز تأثیر بگذارد.

داروساز، ماما یا تیم سلامت روان شما می‌توانند بر اساس شرایط شما به شما مشاوره دهند.

بیشتر در اختلال دوقطبی

اطلاعات پزشکی و بهداشتی ما در دیجی‌پزشک دارای نشان کیفیت PIF TICK است. این یعنی استفاده از آن آسان است، به‌روز می‌باشد و بر پایه جدیدترین شواهد علمی تهیه شده است.

bottom of page