درمان - شقاق مقعد
درمان
مانند دیگر بریدگیها یا پارگیهای پوست، شقاق مقعدی اغلب در عرض چند هفته خود به خود بهبود مییابد.
با این حال، اگر شقاق مقعدی دارید، باید به پزشک عمومی مراجعه کنید، زیرا ایشان میتواند برای کمک به کاهش علائم و بهبود سریعتر شقاق مقعدی، توصیهها و داروهایی را در اختیار شما قرار دهد.
اکثر شقاقهای مقعدی با درمان بهبود مییابند، اگرچه به خصوص اگر توصیههای خود درمانی را رعایت نکنید، به راحتی دوباره عود میکنند.
خودیاری
تعدادی از اقدامات خودیاری وجود دارد که پزشک ممکن است برای تسکین یبوست و کاهش درد ناشی از شقاق مقعدی توصیه کند.
از بین بردن یبوست میتواند موجب بهبودی شقا ق مقعدی شده و احتمال ایجاد شقاق بیشتر در آینده را کاهش دهد.
اقدامات خودیاری عبارتند از:
مصرف روزانه فیبر را با گنجاندن مقدار زیادی از غذاهای پرفیبر در رژیم غذایی خود مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل٬ افزایش دهید
با نوشیدن آب فراوان از کم آبی بدن جلوگیری کنید
سعی کنید ورزش بیشتری انجام دهید - برای مثال، با پیاده روی یا دویدن روزانه
محل و زمانی از روز را برای رفتن به توالت در نظر بگیرید که بتوانید به راحتی در آنجا وقت بگذرانید
وقتی احساس میکنید نیاز به توالت رفتن دارید٬ آن را به تاخیر نیندازید
اگر از دستمال مرطوب استفاده میکنید، از محصولاتی که معطر یا حاوی الکل هستند اجتناب کنید، زیرا ممکن است منجر به ناراحتی یا خارش شود - اگر از دستمال توالت استفاده میکنید، از یک برند نرم استفاده کنید و از پاک کردن بیش از حد خودداری کنید.
چندین بار در روز، به خصوص بعد از اجابت مزاج، برای شل شدن عضلات مقعد خود، باسن خود را در حمام آب گرم بخیسانید.
داروها
پزشک عمومی ممکن است داروهای مختلفی را برای کمک به کاهش علائم و بهبود شقاق مقعدی شما تجویز کند.
ملینها
ملینها نوعی دارویی هستند که میتوانند به شما کمک کنند تا راحتتر مدفوع کنید.
برای بزرگسالان مبتلا به شقاق مقعدی معمولاً قرصها یا گرانولهای ملین حجم دهنده تجویز میشود. این داروها با کمک به مدفوع شما برای حفظ مایعات، آن را نرم تر کرده و احتمال خشک شدن آن را کاهش میدهند.
برای کودکان مبتلا به شقاق مقعدی معمولاً محلول خوراکی ملین اسمزی تجویز میشود. این نوع ملین با افزایش مقدار مایعات در رودهها عمل میکند که بدن را به مدفوع کردن تحریک میکند.
پزشک عمومی ممکن است توصیه کند درمان را با دوز کم شروع کنید و به تدریج هر چند روز یکبار آن را افزایش دهید تا زمانی که بتوانید هر ۱ یا ۲ روز یکبار به راحتی مدفوع نرم دفع کنید.
داروهای مسکن
اگر بعد از مدفوع٬ سوزش طولانی مدت دارید، پزشک ممکن است مصرف مسکنهای رایج مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را توصیه کند که میتوانید از داروخانه خریداری کنید.
اگر تصمیم به مصرف این داروها دارید، حتماً دستورالعملهای دوز موجود در بروشور یا بسته اطلاعاتی بیمار را دنبال کنید.
گلیسریل تری نیترات
اگر علائم شما در عرض ۱ یا ۲ هفته بهتر نشود، پزشک عمومی ممکن است دارویی به نام گلیسریل تری نیترات (GTN) را تجویز کند. این پمادی است که معمولاً دو بار در روز روی کانال مقعدی مالیده میشود.
گلیسریل تری نیترات با گشاد کردن عروق خونی در داخل و اطراف مقعد، باعث افزایش خون رسانی به شقاق و بهبود سریعتر آن میشود. همچنین میتواند به کاهش فشار در کانال مقعد کمک کند، که باید درد را کاهش دهد.
معمولاً باید حداقل ۶ هفته یا تا زمانی که شقاق شما به طور کامل بهبود یابد، از این پماد استفاده کنید.
اکثر شقاقهای حاد (ک متر از ۶ هفته وجود دارند) با این پماد بهبود مییابند. در صورت استفاده صحیح، حدود ۷ مورد از هر ۱۰ شقاق مزمن با درمان گلیسریل تری نیترات (GTN) بهبود مییابد.
سردرد یک عارضه جانبی بسیار شایع پماد گلیسریل تری نیترات (GTN) است که نیمی از افرادی که از آن استفاده میکنند را تحت تاثیر قرار میدهد. برخی افراد نیز پس از استفاده از پماد احساس سرگیجه یا سبکی سر میکنند.
پماد گلیسریل تری نیترات برای کودکان یا زنان باردار یا شیرده مناسب نیست.
اگر سردرد مشکلی ایجاد میند، کاهش مقدار پماد مصرفی به مدت چند روز میتواند کمک کند. استفاده از مقدار کمی از پماد به اندازه یک نخود فرنگی، ۵ یا ۶ بار در روز، اغلب بهتر از استفاده از مقدار بیشتر، ۲ بار در روز است.
بی حسیهای موضعی
اگر درد مقعدی شدید دارید، پزشک ممکن است قبل از مدفوع، یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن مقعد شما تجویز کند.
داروی موضعی دارویی است که به طور مستقیم به ناحیه آسیب دیده مالیده میشود. این دارو به بهبود شقاق کمک نمیکند، اما میتواند به کاهش درد کمک کند.
لیدوکائین رایجترین بیحسی موضعی است که برای شقاق مقعدی تجویز میشود. این دارو به صورت ژل یا پماد است و معمولاً فقط برای مدت کوتاهی (چند روز) استفاده میشود.
مسدود کنندههای کانال کلسیم
مسدود کنندههای کانال کلسیم، مانند دیلتیازم، نوعی دارو است که معمولا برای درمان فشار خون بالا استفاده میشوند.
با این حال، مسدود کنندههای کانال کلسیم موضعی که به طور مستقیم روی مقعد اعمال میشوند نیز در درمان برخی از افراد مبتلا به شقاق مقعد مفید بودهاند.
مسدود کننده های موضعی کانال کلسیم با شل کردن عضله اسفنکتر و افزایش خونرسانی به شقاق عمل میکنند.
عوارض جانبی می تواند شامل سردرد، سرگیجه و خارش یا سوزش در محل هنگام استفاده از دارو باشد. هر گونه عارضه جانبی باید طی چند روز پس از عادت کردن بدن به دارو برطرف شود.
تصور میشود مسدودکنندههای موضعی کانال کلسیم تقریباً به اندازه پماد گلیسریل تری نیترات برای درمان شقاق مقعد مؤثر هستند و اگر داروهای دیگر کمکی نکرده باشند، ممکن است توصیه شوند.
مانند پماد گلیسریل تری نیترات، معمولاً باید حداقل به مدت ۶ هفته یا تا زمانی که شقاق شما به طور کامل بهبود یابد، از مسدود کنندههای کانال کلسیم استفاده کنید.
تزریق سم بوتولینوم
سم بوتولینوم یک درمان نسبتا جدید برای شقاق مقعدی است. این معمولاً در صورتی استفاده میشود که سایر داروها موثر نبوده باشند. سم بوتولینوم یک سم قوی است که استفاده از آن در دوزهای کم بیخطر است.
اگر شقاق مقعدی دارید، میتوان از تزریق سم برای فلج کردن عضله اسفنکتر استفاده کرد. این کار باید از اسپاسم عضلانی جلوگیری کرده، به کاهش درد کمک کند و به بهبودی شقاق کمک کند.
دقیقاً مشخص نیست که تزریق سم بوتولینوم برای شقاق مقعدی چقدر موثر است، اما تحقیقات نشان میدهد که این تزریق برای بیش از نیمی از افرادی که آن را انجام میدهند مفید است. این مشابه درمان با پماد گلیسریل تری نیترات (GTN) و مسدود کنندههای موضعی کانال کلسیم است.
اثرات تزریق سم بوتولینوم حدود ۲ تا ۳ ماه باقی میماند که به طور معمول برای بهبودی شقاق کافی است.
پیگیری
ممکن است چند هفته پس از شروع درمان، ویزیت دیگری داشته باشید. این به پزشک عمومی اجازه میدهد تا بررسی کند که شقاق شما بهبود یافته است یا علائم کافی از بهبود را نشان میدهد.
اگر شقاق به طور کامل بهبود یافته باشد، پزشک عمومی ممکن است چند هفته بعد، ویزیت پیگیری دیگری را توصیه کند.
اگر شقاق مقعدی شما شدید است یا بعد از ۸ هفته به درمان پاسخ نمیدهد، ممکن است لازم باشد به یک جراح کولورکتال ارجاع شوید. ایشان پزشک متخصص در شرایط و بیماریهایی است که رکتوم و مقعد را تحت تاثیر قرار میدهد. این معمولا شامل انجام نوعی از جراحی است.
عمل جراحی
در صورتی که سایر درمانها موثر نبوده باشند، ممکن است جراحی توصیه شود.
به طور کلی به عنوان موثرترین درمان برای شقاق مقعدی در نظر گرفته میشود، به طوری که بیش از ۹ نفر از ۱۰ نفر نتایج طولانی مدت خوبی را تجربه میکنند. با این حال، خطر کمی برای ایجاد عوارض را به همراه دارد.
چندین تکنیک جراحی مختلف برای درمان شقاق مقعدی وجود دارد.
اسفنکتروتومی جانبی
اسفنکتروتومی جانبی شامل ایجاد یک برش کوچک در حلقه عضله اطراف اسفنکتر است تا به کاهش تنش در کانال مقعدی شما کمک کند. این به شقاق مقعدی اجازه میدهد تا بهبود یابد و احتمال ایجاد شقاقهای بیشتر دیگر را کاهش میدهد.
این یک عمل کوتاه و نسبتاً ساده است که معمولاً تحت بیهوشی عمومی به صورت سرپایی انجام میشود. این بدان معنی است که در حالی که عمل انجام میشود در خواب خواهید بود، اما معمولا لازم نیست شب را در بیمارستان بستری شوید.
اسفنکتروتومی جانبی یکی از موثرترین روشهای درمانی برای شقاق مقعدی است که سابقه موفقیت آمیز خوبی دارد. اکثر افراد در عرض ۲ تا ۴ هفته به طور کامل بهبود مییابند.
کمتر از یک نفر از هر ۲۰ نفری که تحت این نوع جراحی قرار میگیرند، پس از آن در اثر آسیب به عضلات مقعد دچار بیاختیاری موقت روده (بی اختیاری مدفوع) خواهند شد.
با این حال، این معمولا نوع خفیفی از بی اختیاری است که در آن فرد قادر به کنترل باد روده (نفخ شکم) نیست و معمولاً فقط چند هفته طول میکشد.
فلپهای مقعدی پیشرفته
فلپهای مقعدی پیشرفته شامل برداشتن بافت سالم از قسمت دیگری از بدن و استفاده از آن برای ترمیم شقاق و بهبود خونرسانی به محل شقاق است.
این عمل ممکن است برای درمان شقاق طولانی مدت (مزمن) مقعد ناشی از بارداری یا آسیب به کانال مقعد توصیه شود.