درمان - نارکولپسی
هیچ درمان خاصی برای نارکولپسی وجود ندارد، اما میتوانید علائم را کنترل کرده و تأثیر آن را بر زندگی روزمره خود به حداقل برسانید.
انجام برخی تغییرات ساده در عادات خوابی شما گاهی میتواند کمک کند. اگر علائم شما شدیدتر بود، معمولاً باید دارو مصرف کنید.
عادات خواب خوب
کارهایی که میتوانید برای کاهش خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و آسانتر شدن خواب شبانه انجام دهید عبارتند از:
چرت زدن مکرر و کوتاه - آنها را به طور مساوی در طول روز پخش کنید. یک پزشک عمومی یا متخصص خواب میتواند به شما کمک کند تا برنامهای مناسب با فعالیتهای دیگر خود تنظیم کنید.
پایبندی به یک روال ثابت خوابیدن - تا حد امکان سعی کنید هر شب در یک زمان به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید
قبل از رفتن به رختخواب ریلکس کنید - برای مثال یک حمام آب گرم داشته باشید
اطمینان از داشتن یک محیط خواب خوب - به عنوان مثال، اتاق خواب خود را در دمای راحت، آرام و بدون حواس پرتی نگه دارید.
پرهیز از مصرف کافئین (موجود در قهوه، چای و برخی نوشابههای گازدار)، الکل و سیگار قبل از رفتن به رختخواب
ورزش نکردن نزدیک به زمان خواب - حداقل ۲ ساعت بین پایان ورزش و رفتن به رختخواب فاصله بگذارید
نخوردن وعدههای غذایی حجیم و سنگین قبل از رفتن به رختخواب
برخی از داروهایی که از داروخانه خریداری میکنید، مانند داروهای سرماخوردگی و آلرژی، میتوانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث خواب آلودگی شوند.
اگر به نارکولپسی مبتلا هستید باید از مصرف این نوع داروها در طول روز خودداری کنید زیرا ممکن است خواب آلودگی روزانه شما را بدتر کند.
اگر مطمئن نیستید که کدام داروها باعث خواب آلودگی میشوند، با پزشک عمومی یا داروساز صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند جایگزین های غیر خواب آور را توصیه کنند.
صحبت کردن با دیگران
علاوه بر این که زندگی کردن با نارکولپسی دشوار است، درک آن برای دیگران نیز دشوار است.
برخی از علائم مانند از دست دادن ناگهانی کنترل عضلات (کاتاپلکسی) میتواند برای افرادی که از این عارضه بیاطلاع هستند ترسناک باشد.
ممکن است صحبت کردن با دوستان و خانواده خود در مورد بیماری خود مفید باشد.
اگر فرزند شما به نارکولپسی مبتلا است، حتماً معلمان او را از این موضوع مطلع کنید. آگاهی معلمان از وضعیت فرزندتان مهم است تا اشتباهات احتمالی درباره رفتار او، مانند تنبلی یا شبزندهداری، پیش نیاید.
اگر به نارکولپسی مبتلا هستید، تا زمانی که کارفرمای شما از مشکل شما آگاه است و موافقت میکند که با آن کنار بیاید، دلیلی وجود ندارد که نتوانید کار کنید.
مثلاً کارفرما میتواند به شما اجازه میدهد ساعات کاری انعطاف پذیری داشته باشید یا چرتهای برنامهریزی شده داشته باشید. اما برخی از مشاغل برای شما مناسب نیستند.
همچنین ممکن است برای شما مفید باشد که با یک گروه پشتیبانی محلی یا ملی، تماس بگیرید.
آنها میتوانند در مورد زندگی با نارکولپسی به شما مشاوره دهند و شما را با افراد دیگری در شرایط مشابه مرتبط کنند.
دارو
تعدادی از داروهای مختلف برای درمان علائم نارکولپسی استفاده میشود، اما همه آنها مجوز نارکولپسی را ندارند و شواهد اثربخشی آنها در درمان این بیماری همیشه قوی نیست.
محرکها
در صورت لزوم، پزشک عمومی یا متخصص ممکن است نوعی دارو به نام محرک مانند مودافینیل، پیتولیزانت، سدیم اکسیبات یا سوریا مفتول تجویز کند.
این داروها سیستم عصبی مرکزی شما را تحریک می کنند که میتواند به شما کمک کند در طول روز بیدار بمانید. آنها معمولاً هر صبح به صورت قرص مصرف میشوند.
عوارض جانبی رایج محرکها عبارتند از:
اگر هنگام مصرف محرک دچار عوارض جانبی مداوم یا آزاردهنده شُدید با پزشک عمومی یا متخصص خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروی جایگزین تجویز کنند.
مودافینیل
مودافینیل با ضربان قلب نامنظم (آریتمی) و افزایش فشار خون مرتبط است، بنابراین برای بررسی این مشکلات باید در طول درمان به طور مرتب تحت نظر باشید.
مودافینیل نباید در بارداری مصرف شود زیرا میتواند به جنین آسیب برساند.
به همین دلیل، باردار شدن در حین مصرف مودافینیل ایمن نیست. در حین مصرف و حداقل ۲ ماه پس از قطع مصرف باید از روشهای پیشگیری از بارداری موثر استفاده کنید.
اگر از قرصهای ضدبارداری استفاده میکنید، مودافینیل میتواند اثر آنها را کاهش دهد. در این صورت، ممکن است نیاز به تغییر نوع قرص ضدبارداری یا استفاده از روشهای دیگر پیشگیری از بارداری داشته باشید. برای انتخاب به ترین گزینه، با پزشک عمومی یا متخصص خود مشورت کنید.
سدیم اکسیبات
سدیم اکسیبات دارویی است که میتواند از دست دادن ناگهانی کنترل عضلات را بهبود بخشد و به شما کمک کند شبها بخوابید که این امر همچنین میتواند خوابآلودگی در طول روز را کاهش دهد.
سدیم اکسیبات یک داروی مایع است که شبها در دو دوز مینوشید: اولی وقتی به رختخواب میروید و دومی ۲/۵ تا ۴ ساعت بعد.
ممکن است لازم باشد از ساعت زنگدار استفاده کنید تا مطمئن شوید که دارو را در زمانهای مناسب مصرف میکنید.
سدیم اکسیبات را باید ۲ تا ۳ ساعت پس از صرف غذا مصرف کنید، زیرا غذا میتواند بر میزان جذب دارو در بدن تأثیر بگذارد.
در حین مصرف سدیم اکسیبات الکل ننوشید. همچنین باید از انجام فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری ذهنی دارند، مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین، حداقل تا ۶ ساعت پس از مصرف آن خودداری کنید.
عوارض جانبی رایج سدیم اکسیبات عبارتند از:
اگر سدیم اکسیبات مصرف میکنید و عوارض جانبی مداوم یا آزاردهندهای دارید به پزشک عمومی یا متخصص اطلاع دهید.
داروهای ضد افسردگی
اگرچه در مورد تأثیر داروهای ضدافسردگی در درمان نارکولپسی تردیدهایی وجود دارد، اما گاهی اوقات از آنها برای درمان علائمی مانند از دست دادن ناگهانی کنترل عضلات، توهمات و فلج خواب استفاده میشود.
انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی برای درمان افراد مبتلا به نارکولپسی استفاده شده است، از جمله:
مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین و پاروکستین
مهارکنندههای بازجذب سروتونین- نورآدرنالین (SNRIs)، مانند ونلافاکسین
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs)، مانند ایمی پرامین و کلومیپرامین
تصور میشود این داروها با تغییر سطح برخی مواد شیمیایی در مغز و کاهش میزان خواب REM که مس ئول بسیاری از علائم نارکولپسی است، عمل میکنند.
عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید به داروی خاصی که مصرف میکنید بستگی دارد، اما عوارض جانبی عمومی داروهای ضد افسردگی میتواند شامل این موارد باشد:
احساس آشفتگی، لرزش یا اضطراب
تهوع
تاری دید خفیف
خواب آلودگی
مشکلات خواب (بیخوابی)
اختلال عملکرد جنسی، مانند اختلال نعوظ یا مشکل در رسیدن به ارگاسم
بیشتر عوارض جانبی طی چند هفته بهبود مییابد. اگر عوارض جانبی خاصی دارید که به خصوص آزاردهنده یا مداوم است با پزشک عمومی یا متخصص خود صحبت کنید.
نباید مصرف ضد افسردگی را به طور ناگهانی قطع کنید زیرا ممکن است عوارض ناخوشایند ترک دارو را تجربه کنید.
اگر میخواهید مصرف داروی خود را قطع کنید، پزشک عمومی شما به تدریج دوز شما را در ط ول چند هفته کاهش میدهد.