علل - کم خونی ناشی از کمبود ویتامین بی۱۲ یا فولات
کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات زمانی رخ می‌دهد که کمبود یکی از این ویتامین‌ها باعث کاهش تولید سلول‌های قرمز خون سالم در بدن شود.
گلبول‌های قرمز خون وظیفه حمل اکسیژن در سراسر بدن را دارند. بیشتر افراد مبتلا به کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولات دارای سلول‌های قرمز خونی هستند که به طور کامل رشد نکرده و بزرگ‌تر از حد معمول هستند. اصطلاح پزشکی برای این نوع کم‌خونی، کم‌خونی مگالوبلاستیک است.
کمبود ویتامین B12 یا فولات میتواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد.
علل کمبود ویتامین B12
کم‌خونی پرنیشیوز (آنمی پرنیشیوز)
کم‌خونی پرنیشیوز یک بیماری خودایمنی است که بر معده تأثیر می‌گذارد.
بیماری خودایمنی به این معناست که سیستم ایمنی بدن، که سیستم دفاعی طبیعی بدن برای محافظت در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها است، به سلول‌های سالم بدن حمله می‌کند.
ویتامین B12 با پروتئینی به نام فاکتور داخلی در معده شما ترکیب می‌شود. این ترکیب ویتامین B12 و فاکتور داخلی سپس در بخشی از روده به نام ایلئوم دیستال جذب بدن می‌شود.
کم‌خونی پرنیشیوز باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های معده که فاکتور داخلی تولید می‌کنند حمله کند، به این معنی که بدن شما قادر به جذب ویتامین B12 نیست.
علت دقیق کم خونی پرنیشیوز ناشناخته است، اما در زنان حدود ۶۰ سال، افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند و کسانی که بیماری خودایمنی دیگری مانند بیماری آدیسون یا ویتیلیگو (پیسی) دارند، شایع‌تر است.
رژیم غذایی
برخی افراد ممکن است در نتیجه دریافت نکردن ویتامین B12 کافی از رژیم غذایی خود دچار کمبود ویتامین B12 شوند.
رژیمی که شامل گوشت، ماهی و محصولات لبنی است، معمولاً ویتامین B12 کافی را تامین می‌کند، اما افرادی که به طور مرتب این غذاها را نمی‌خورند ممکن است دچار کمبود شوند.
افرادی که رژیم گیاهخواری دارند و مکمل‌های ویتامین B12 مصرف نمی‌کنند یا غذاهای غنی شده با ویتامین B12 نمی‌خورند نیز در معرض خطر هستند.
ذخایر ویتامین B12 در بدن میتواند حدود ۲ تا ۵ سال بدون اینکه دوباره پر شود دوام بیاورد، بنابراین ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا پس از تغییر رژیم غذایی هر گونه مشکلی ایجاد شود.
شرایط و بیماری‌های تاثیرگذار بر معده
برخی از شرایط و بیماری‌های معده یا جراحی‌های معده می‌توانند از جذب ویتامین B12 کافی جلوگیری کنند.
به عنوان مثال، گاسترکتومی (یک عمل جراحی که در آن بخشی از معده شما برداشته می‌شود) خطر ابتلا به کمبود ویتامین B12 را افزایش می‌دهد.
شرایط و بیماری‌های تاثیرگذار بر روده
برخی از ش رایط و بیماری‌هایی که بر روده‌های شما تأثیر می‌گذارند همچنین می‌توانند از جذب مقدار لازم ویتامین B12 جلوگیری کنند.
به عنوان مثال، بیماری کرون (یک بیماری طولانی مدت که باعث التهاب پوشش داخلی دستگاه گوارش می‌شود) گاهی اوقات میتواند باعث شود که بدن شما ویتامین B12 کافی دریافت نکند.
داروها
برخی از انواع داروها می‌توانند منجر به کاهش میزان ویتامین B12 در بدن شما شوند.
برخی از این داروها عبارتند از:
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)
نیتروز اکسید
پزشک عمومی شما از داروهایی که می‌توانند بر سطح ویتامین B12 شما تأثیر بگذارند آگاه خواهد بود و در صورت لزوم شما را تحت نظر خواهد گرفت.
کمبود عملکردی ویتامین B12
برخی افراد ممکن است با وجود داشتن مقدار طبیعی ویتامین B12 در خون خود، مشکلات مرتبط با کمبود ویتامین B12 را تجربه کنند.
این میتواند در نتیجه مشکلی به نام کمبود عملکردی ویتامین B12 رخ دهد. در کمبود عملکردی ویتامین B12، در پروتئین‌هایی که به انتقال ویتامین B12 بین سلول‌ها کمک می‌کنند، مشکلی وجود دارد.
این مشکل میتواند منجر به عوارض عصبی در نخاع شود.
علل کمبود فولات
فولات در آب حل می‌شود، به این معنی که بدن شما نمی‌تواند آن را برای مدت طولانی ذخیره کند.
ذخیره فولات بدن شما معمولاً برای ۴ ماه کافی است. این بدان معنی است که شما برای اطمینان از ذخایر کافی ویتامین در بدن خود به فولات در رژیم غذایی روزانه خود نیاز دارید.
مانند کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12، کم خونی ناشی از فولات نیز میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود.
رژیم غذایی
منابع خوب فولات عبارتند از کلم بروکلی، کلم بروکسل، مارچوبه، نخود، لوبیا و برنج قهوه‌ای.
اگر به طور مرتب این نوع غذاها را نمی‌خورید، ممکن است دچار کمبود فولات شوید.
این نوع از کمبود فولات ( ناشی از کمبود فولات در رژیم غذایی) معمولا در افرادی شایع‌تر است که:
که به طور کلی رژیم غذایی نامتعادل و ناسالم دارند
به طور منظم الکل مصرف می‌کنند
رژیم غذایی محدودی دارند که شامل خوردن منابع خوب فولات نمی‌شود
سوء جذب
گاهی اوقات بدن شما ممکن است نتواند فولات را به اندازه کافی جذب کند. این معمولاً ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است که بر سیستم گوارش شما تأثیر می‌گذارد، مانند بیماری سلیاک.
ادرار کردن بیش از حد
اگر به طور مکرر ادرار کنید، ممکن است فولات بدن خود را از دست بدهید.
این میتواند ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد که بر یکی از اندام‌های شما تأثیر می‌گذارد، مانند:
نارسایی احتقانی قلب - وقتی که قلب نمی‌تواند به درستی خون را در بدن پمپ کند
آسیب حاد کبد - اغلب به دلیل نوشیدن مقادیر زیاد الکل ایجاد می‌شود
دیالیز طولانی مدت - وقتی از یک دستگاه برای تقلید عملکرد کلیه برای فیلتر کردن محصولات زائد از خون استفاده می‌شود
دارو
برخی از انواع داروها مقدار فولات را در بدن شما کاهش می‌دهند یا جذب فولات را سخت‌تر می‌کنند.
این دارها شامل برخی از داروهای ضد تشنج (داروهای مورد استفاده برای درمان صرع)، کلستیرامین، سولفاسالازین و متوترکسات است.
پزشک عمومی شما از داروهایی که می‌توانند بر سطح فولات شما تأثیر بگذارند آگاه خواهد بود و در صورت لزوم شما را تحت نظر خواهد گرفت.
علل دیگر
بدن شما گاهی به فولات بیشتری نسبت به حد معمول نیاز دارد. این میتواند در صورتی که نتوانید نیازهای بدن خود را برای ویتامین تامین کنید، باعث کمبود فولات شود.
بدن شما ممکن است به فولات بیشتری نسبت به حد معمول نیاز داشته باشد اگر:
باردار باشید - در مورد عوارض کمبود فولات در بارداری بیشتر بخوانید
سرطان داشته باشید
اختلال خونی مانند کم خونی سلول داسی شکل داشته باشید، (یک اختلال خونی ارثی که باعث رشد غیرطبیعی گلبول‌های قرمز می‌شود.)
در حال مبارزه با عفونت یا بیماری هستید که باعث التهاب (قرمزی و تورم) می‌شود.
نوزادان نارس (متول د شده قبل از هفته ۳۷ بارداری) نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود فولات هستند زیرا بدن در حال رشد آنها به مقدار بیشتری فولات نسبت به حد معمول نیاز دارد.
تشخیص
بعدی
علائم
قبلی
اطلاعات پزشکی و بهداشتی ما در دیجی‌پزشک دارای نشان کیفیت PIF TICK است. این یعنی استفاده از آن آسان است، به‌روز می‌باشد و بر پایه جدیدترین شواهد علمی تهیه شده است.