درمان - درد عصب سه قلو
برخی از درمانها میتوانند تا حدودی درد ناشی از درد عصب سه قلو را تسکین دهند.
برای اکثر افراد مبتلا به درد عصب سه قلو برای کمک به کنترل درد، دارو تجویز میشود، اگرچه ممکن است در مواردی که دارو بیاثر است یا عوارض جانبی زیادی ایجاد میکند، جراحی برای طولانیمدت در نظر گرفته شود.
دارو
از آنجایی که مسکنهایی مانند استامینوفن در درمان درد عصب سه قلو مؤثر نیستند، معمولاً برای شما یک داروی ضد تشنج - نوعی دارو که برای درمان صرع استفاده میشود - برای کمک به کنترل درد تجویز میشود.
داروهای ضد تشنج در ابتدا برای درمان درد طراحی نشده بودند، اما میتوانند با کاهش سرعت تکانههای الکتریکی در اعصاب و کاهش توانایی آنها در ارسال پیام درد، به تسکین درد عصبی کمک کنند.
آنها باید به طور منظم مصرف شوند، نه فقط زمانی که حملات درد اتفاق میافتند. اما اگر دورههای درد متوقف شود و شما در حال بهبودی هستید، میتوانید مصرف آنها را قطع کنید.
مگر اینکه پزشک عمومی یا متخصص به شما بگوید که داروی خود را به روش دیگری مصرف کنید، مهم است که دوز خود را به آرامی افزایش دهید. اگر درد بهبود یافت، میتوانید دوز دارو را در طول چند هفته به تدریج کاهش دهید.
مصرف بیش از حد دارو در مدت زمان کوتاه یا قطع ناگهانی دارو میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
در ابتدا، پزشک عمومی احتمالاً نوعی داروی ضد تشنج به نام کاربامازپین را تجویز خواهد کرد، اگرچه در صورت بیاثر بودن یا نامناسب بودن، تعدادی از داروهای ضد تشنج جایگزین در دسترس هستند.
کاربامازپین
کاربامازپین داروی ضد تشنجی است که در حال حاضر تنها داروی مجاز برای درمان درمان درد عصب سه قلو در بیشتر کشورها است. این دارو در ابتدا میتواند بسیار موثر باشد اما ممکن است با گذشت زمان اثر کمتری داشته باشد.
باید کاربامازپین را با دوز کم ۱ یا ۲ بار در روز مصرف کنید. دوز به تدریج افزایش مییابد و تا ۴ بار در روز مصرف م یشود تا زمانی که تسکین درد رضایتبخشی ایجاد کند.
مانند همه داروها، کاربامازپین نیز میتواند عوارض جانبی ایجاد کند، اگرچه همه افراد دچار آن نمیشوند.
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
خستگی و خواب آلودگی
مشکل در تمرکز و مشکلات حافظه
گیجی و سردرگمی
احساس بیثباتی روی پاهای خود
احساس تهوع
کاهش تعداد گلبولهای سفید ضد عفونت (لکوپنی)
واکنشهای پوستی آلرژیک، مانند کهیر
اگر در حین مصرف کاربامازپین، عوارض جانبی مداوم یا آزاردهنده را تجربه کردید، باید با پزشک عمومی صحبت کنید.
کاربامازپین با بیماری آلرژیک جدی پوستی سندرم استیونز-جانسون مرتبط است. در صورت بروز راش پوستی شدید همراه با گُر گرفتگی، تاول یا زخم، با اورژانس محلی تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. اینها میتوانند علائم سندرم استیونز-جانسون باشند.
کاربامازپین همچنین با تعدادی از عوارض جانبی کمتر شایع اما جدیتر، از جمله افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی مرتبط است.
اگر فکر آسیب رساندن یا کشتن خود را داشتید با اورژانس محلی تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
کاربامازپین ممکن است در دوران بارداری خطراتی برای نوزاد شما به همراه داشته باشد و با افزایش احتمال مشکلات برای نوزاد مرتبط بوده است.
معمولاً فقط در صورتی به شما توصیه میشود که کاربامازپین مصرف کنید که پزشک شما فکر میکند مزایای دارو بیشتر از خطرات آن است.
اگر در حین مصرف کاربامازپین باردار شُدید فوراً با پزشک عمومی یا پزشک خود تماس بگیرید.
در مورد کاربامازپین و سایر عوارض جانبی کمتر شایع بیشتر بدانید.
سایر داروها
کاربامازپین ممکن است با گذشت زمان اثر خود را از دست بدهد. در این صورت، یا اگر در حین مصرف آن عوارض جانبی قابل توجهی را تجربه کردید، باید به متخصص مراجعه کنید تا داروها یا روشهای جایگزین را در نظر بگیرد.
برای درمانهای بیشتر، ممکن است به چندین نوع متخصص ارجاع داده شوید، از جمله متخصصان مغز و اعصاب متخصص در سردرد، جراحان مغز و اعصاب، و متخصصان طب درد.
علاوه بر کاربامازپین، تعدادی از داروهای دیگر برای درمان درد عصب سه قلو استفاده میشوند، از جمله:
اکسکاربازپین
هیچ یک از این داروها به طور خاص برای درمان درد عصب سه قلو مجوز ندارند، به این معنی که آنها تحت آزمایشات بالینی دقیقی قرار نگرفتهاند تا مشخص شود آیا برای درمان این بیماری موثر و ایمن هستند یا خیر.
با این حال، بسیاری از متخصصان در صورتی که فکر کنند موثر خواهد بود و مزایای درمان بیشتر از هر گونه خطر مرتبط است، داروی بدون مجوز تجویز خواهند کرد.
اگر متخصص شما یک داروی بدون مجوز برای درمان درد عصب سه قلو تجویز کند، باید به شما اطلاع دهد که این دارو بدون مجوز است و خطرات و مزایای احتمالی را با شما در میان بگذارد.
همچنین باید در مورد عوارض جانبی احتمالی داروها و کاری که در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی میتوانید انجام دهید با شما صحبت کند.
جراحی و عملهای جزئی
اگر دارو نتواند علائم شما را به خوبی کنترل کند یا عوارض جانبی آزاردهندهای ایجاد کند، ممکن است به متخصصی ارجاع داده شوید تا گزینههای جراحی و غیرجراحی دیگری را بررسی کنید.
تعداد زیادی از عملهای جزئی برای درمان درد عصب سه قلو استفاده شده است، بنابراین قبل از تصمیمگیری در مورد هر یک از آنها، مزایا و خطرات احتمالی هر کدام را با متخصص خود در میان بگذارید.
هیچ تضمینی وجود ندارد که هر یک از این عملها برای شما موثر باشد. با این حال، اگر یک عمل موفقیتآمیز باشد، نیازی به مصرف داروهای ضد درد نخواهید داشت مگر اینکه درد بازگردد.
اگر یک عمل مؤثر نبود، میتوانید عمل دیگری را امتحان کنید، یا مصرف داروها را برای کوتاه مدت یا دائم ادامه دهید.
برخی از عملهایی که میتوان برای درمان درد عصب سه قلو استفاده کرد در زیر توضیح داده شده است.
عملهای جزئی از راه پوست
چندین روش درمانی وجود دارد که میتوانند به طور موقت درد ناشی از درد عصب سه قلو را تسکین دهند. این عملها معمولاً شامل وارد کردن سوزن یا لوله نازکی از طریق گونه به داخل جمجمه و به ناحیه عصب سه قلو هستند.
این عملها به عنوان عملهای پوستی شناخته میشوند. برای هدایت سوزن یا لوله به محل درست٬ از سر و گردن شما با اشعه ایکس تصویربرداری میشود. در حین عملها به شما آرام بخش داده میشود یا تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرید.
عملهای جزئی از راه پوست برای درمان درد عصب سه قلو عبارتند از:
تزریق گلیسرول - در این روش دارویی به نام گلیسرول به اطراف گانگلیون گاسرین تزریق میشود. گانگلیون گاسرین جایی است که سه شاخه اصلی عصب سهقلو به هم میپیوندند.
حرارتدهی با فرکانس رادیویی - در این روش، از یک سوزن برای اعمال حرارت مستقیم به گانگلیون گاسرین استفاده میشود.
فشردن با بالن - در این روش، بالن کوچکی از طریق لوله نازکی که از طریق گونه وارد شده است، عبور داده میشود. سپس بالن به دور گانگلیون گاسرین باد میشود تا آن را بفشارد؛ بعد از آن بالن برداشته میشود.
این روشها با آسیب عمدی به عصب سه قلو عمل میکنند. تصور میشود سیگنالهای درد را که از طریق این عصب منتقل میشوند مختل میکند. شما معمولاً میتوانید همان روز یا روز بعد به خانه بروید.
مانند تمام انواع جراحیها، هر یک از این عملها خطراتی از جمله عوارض جانبی دارند که با توجه به عمل و فرد ممکن است متفاوت باشد.
کاهش درد معمولاً فقط برای چند سال یا در برخی موارد، چند ماه طول میکشد. گاهی اوقات این روشها اصلاً مؤثر واقع نمیشوند.
عوارض جانبی عمده این عملها بیحسی در بخشی یا تمام یک سمت صورت است که میتواند از بیحسی کامل تا احساس سوزش و سوزن سوزن شدن متغیر باشد.
این حس، که میتواند دائمی باشد، اغلب شبیه به احساسی است که پس از تزریق در دندانپزشکی دارید. همچنین ممکن است ترکیبی از بیحسی و درد مداوم به نام «آنستزیسیا دولوروسا» ایجاد شود، که تقریباً درمانپذیر نیست، اما این حالت بسیار نادر است.
خطرات دیگری که به ندرت گزارش شدهاند شامل آسیب به چشم و خطرات شناخته شده مربوط به استفاده از بیهوشی عمومی هستند.
رادیوسرجری استریوتاکتیک
رادیوسرجری استریوتاکتیک یک درمان نسبتاً جدید است که از پرتو متمرکز تابش برای آسیب زدن عمدی به عصب سهقلو در جایی که وارد ساقه مغز میشود، استفاده میکند.
رادیوسرجری استریوتاکتیک نیازی به بیهوشی عمومی ندارد و هیچ برشی در گونه شما ایجاد نمیشود.
یک قاب یا ماسک به سر شما متصل میشود تا آن را در جای خود نگه دارد. سپس پرتوهای تابش برای درمان عصب استفاده میشوند.
ممکن است چند هفته - یا گاهی ماهها - طول بکشد تا پس از رادیوسرجری استریوتاکتیک تغییری مشاهده شود، اما این روش میتواند برای برخی افراد کاهش درد را برای چندین ماه یا چندین سال فراهم کند.
عوارض جانبی رایج این روش شامل بیحسی صورت و احساس سوزش و گزگز در صورت است. این عوارض میتوانند دائمی باشند و در برخی موارد بسیار مشکلساز باشند.
رفع فشار میکروواسکولار
رفع فشار میکروواسکولار (MVD) یک عمل جراحی است که میتواند به کاهش درد نورالژی عصب سهقلو کمک کند بدون اینکه عمداً به عصب سهقلو آسیب برساند.
این عمل فشار وارده بر عصب سهقلو توسط رگهای خونی که به عصب برخورد میکنند یا دور آن پیچیده شدهاند را کاهش میدهد.
این یک عم ل جراحی بزرگ است که شامل باز کردن جمجمه میشود و تحت بیهوشی عمومی توسط یک جراح مغز و اعصاب انجام میگیرد.
جراح در طی این عمل، یک بخش کوچک از استخوان جمجمه را برمیدارد تا فشار بر روی عصب را کاهش دهد.
بسیاری از افراد این جراحی را در کاهش یا توقف کامل درد نورالژی عصب سه قلو موثر میدانند.
این عمل طولانیترین تسکین را فراهم میکند. برخی از مطالعات نشان میدهد که درد در حدود ۳ مورد از ۱۰ مورد طی ۱۰ تا ۲۰ سال پس از جراحی بازمیگردد.
در حال حاضر، این عمل نزدیکترین درمان ممکن برای درد عصب سه قلو است. با این حال، این یک عمل تهاجمی است و خطر عوارض بالقوه جدی مانند بیحسی صورت، کاهش شنوایی، سکته مغزی و حتی مرگ در حدود ۱ مورد از هر ۱۰۰۰ مورد را به همراه دارد.
اطلاعات پزشکی و بهداشتی ما در دیجیپزشک دارای نشان کیفیت PIF TICK است. این یعنی استفاده از آن آسان است، بهروز میباشد و بر پایه جدیدترین شواهد علمی تهیه شده است.
