X-Ray
اشعه ایکس
اشعه ایکس یک روش سریع و بدون درد است که به طور معمول برای ایجاد تصاویر از داخل بدن استفاده می‌شود.
این یک راه بسیار موثر برای مشاهده استخوان‌ها است و می‌تواند برای کمک به تشخیص طیف وسیعی از شرایط استفاده شود.
اشعه ایکس معمولا توسط رادیولوژیست‌های متخصص در بخش های رادیولوژی بیمارستان انجام می‌شود، اگرچه سایر متخصصان بهداشت و درمان مانند دندانپزشکان نیز می‌توانند آن را انجام دهند.
اشعه ایکس چگونه کار می‌کند
اشعه ایکس نوعی تابش است که می‌تواند از بدن عبور کند. آنها با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند و شما آنها را احساس نمی‌کنید.
هنگامی که از بدن عبور می‌کنند، انرژی حاصل از اشعه ایکس توسط قسمت‌های مختلف بدن با سرعت‌های مختلف جذب می‌شود. یک آشکارساز در طرف دیگر بدن٬ پس از عبور اشعه ایکس٬ آنها را دریافت کرده و به تصویر تبدیل می کند.
قسمت های متراکم بدن که عبور اشعه ایکس از آنها دشوارتر است، مانند استخوان، در تصویر به صورت نواحی سفید واضح نشان داده می‌شوند. قسمت‌های نرم تری که اشعه ایکس به راحتی از آنها عبور می‌کند، مانند قلب و ریه‌ها، به صورت نواحی تیره‌تر نشان داده می‌شوند.
چه هنگام از اشعه ایکس استفاده می‌شود
از اشعه ایکس می توان برای بررسی اکثر نواحی بدن استفاده کرد. آنها عمدتا برای نگاه کردن به استخوان‌ها و مفاصل استفاده می‌شوند، اگرچه گاهی اوقات برای تشخیص مشکلات مربوط به بافت نرم، مانند اندام‌های داخلی، استفاده می‌شوند.
مشکلاتی که ممکن است در طی یک تصویر برداری اشعه ایکس تشخیص داده شوند عبارتند از:
شکستگی و ترک استخوان
مشکلات دندانی مانند لق شدن دندان و آبسه‌های دندانی
اسکولیوز (خمیدگی غیرطبیعی ستون فقرات)
تومورهای استخوانی غیر سرطانی و سرطانی
دیسفاژی (مشکلات بلع)
مشکلات قلبی، مانند نارسایی قلبی
همچنین از اشعه ایکس می‌توان برای هدایت پزشکان یا جراحان در حین برخی اقدامات استفاده کرد. برای مثال، در طول آنژیوپلاستی عروق کرونر - روشی برای گشاد کردن عروق تنگ شده نزدیک قلب - از اشعه ایکس می‌توان برای هدایت یک کاتتر (لوله بلند، نازک و قابل انعطاف) در امتداد یکی از عروق شما استفاده کرد.
آماده شدن برای تصویر برداری با اشعه ایکس
معمولا برای آماده شدن برای اشعه ایکس نیازی به انجام کار خاصی ندارید. شما می توانید قبل از آن به طور معمول غذا و نوشیدنی مصرف کنید و مصرف داروهای معمول خود را ادامه دهید.
با این حال، اگر قرار است اشعه ایکسی با استفاده از ماده حاجب انجام دهید، ممکن است لازم باشد مصرف برخی داروها را قطع کنید و برای چند ساعت از خوردن و نوشیدن خودداری کنید.
برای تمام عکسبرداری های اشعه ایکس، باید به بیمارستان اطلاع دهید که آیا باردار هستید. اگر باردار هستید، معمولاً عکس برداری با اشعه ایکس توصیه نمی‌شود، مگر اینکه در شرایط اضطراری باشد.
پوشیدن لباس های گشاد و راحت ایده خوبی است، زیرا ممکن است بتوانید آنها را در حین اشعه ایکس بپوشید. سعی کنید از پوشیدن جواهرات و لباس‌هایی که حاوی فلز (مانند زیپ) هستند خودداری کنید، زیرا باید آنها را در بیاورید.
انجام تصویر برداری اشعه ایکس
در طی اشعه ایکس، معمولا از شما خواسته می شود روی یک میز دراز بکشید یا مقابل یک سطح صاف بایستید تا قسمتی از بدن شما که در حال معاینه است در جای مناسب قرار گیرد.
دستگاه اشعه ایکس که شبیه یک لوله حاوی یک لامپ بزرگ است، توسط رادیولوژیست به دقت به قسمتی از بدن که در حال معاینه است، هدایت می‌شود. آنها دستگاه را از پشت صفحه یا از اتاق بغلی کنترل خواهند کرد.
اشعه ایکس کسری از ثانیه طول می کشد. در حین انجام آن چیزی احساس نخواهید کرد.
در حالی که اشعه ایکس گرفته می‌شود، باید بی‌حرکت بمانید تا تصویر حاصل تار نشود. ممکن است برای ارائه هر چه بیشتر اطلاعات، بیش از یک اشعه ایکس از زوایای مختلف گرفته شود.
این روش معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
وضوح بیشتر اشعه ایکس
در برخی موارد، ممکن است قبل از انجام اشعه ایکس ماده‌ای به نام ماده حاجب به شما داده شود. این می‌تواند به نمایش واضح تر بافت‌های نرم در اشعه ایکس کمک کند.
انواع اشعه ایکس با استفاده از ماده حاجب عبارتند از:
بلع باریم - ماده‌ای به نام باریوم بلعیده می‌شود تا به برجسته سازی دستگاه گوارش فوقانی کمک کند
باریم تنقیه - باریوم از طریق مقعد وارد روده شما می‌شود
آنژیوگرافی - برای برجسته سازی قلب و عروق خونی، یُد به رگ خونی تزریق می‌شود.
اوروگرافی داخل وریدی (IVU) - یُد به رگ خونی تزریق می‌شود تا کلیه‌ها و مثانه را برجسته کند.
این نوع اشعه ایکس ممکن است نیاز به آماده سازی خاصی از قبل داشته باشد و معمولا انجام آن بیشتر طول می کشد. قبل از عکسبرداری هر چیزی که برای آماده شدن باید انجام دهید ذکر خواهد شد.
پس از عکسبرداری با اشعه ایکس چه اتفاقی می‌افتد
پس از انجام عکسبرداری شما هیچ اثر جانبی را تجربه نخواهید کرد و مدت کوتاهی پس از آن می توانید به خانه بروید. می توانید بلافاصله به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
اگر در حین اشعه ایکس از ماده حاجب استفاده شده باشد، ممکن است عوارض جانبی موقتی داشته باشید.
به عنوان مثال، باریوم می‌تواند برای چند روز مدفوع شما را به رنگ سفید درآورد و آمپولی که برای شل کردن معده قبل از اشعه ایکس تزریق می‌شود، ممکن است باعث شود برای چند ساعت دید شما تار شود. برخی افراد بعد از تزریق یُد دچار راش‌های پوستی یا حالت تهوع می‌شوند.
قبل از اینکه نتایج به شما گفته شود، تصاویر اشعه ایکس اغلب باید توسط متخصصی به نام رادیولوژیست بررسی شوند. آنها ممکن است یافته های خود را در همان روز با شما در میان بگذارند، یا ممکن است گزارشی را برای پزشک عمومی یا دکتری که درخواست اشعه ایکس کرده است ارسال کنند، که می تواند نتایج را چند روز بعد با شما در میان بگذارد.
آیا اشعه ایکس ایمن است؟
افراد اغلب از قرار گرفتن در معرض تشعشع در طی اشعه ایکس نگران هستند. با این حال، قسمت مورد معاینه بدن شما فقط برای کسری از ثانیه در معرض سطح پایین تشعشع قرار می‌گیرد.
به طور کلی، میزان تابشی که در طول یک تصویر برداری اشعه ایکس در معرض آن قرار می‌گیرید، معادل چند روز تا چند سال قرار گرفتن در معرض تشعشع طبیعی محیط است.
قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس سال ها یا دهه ها بعد خطر ابتلا به سرطان را به همراه دارد، اما این خطر بسیار کم در نظر گرفته می شود.
به عنوان مثال، اشعه ایکس قفسه سینه، اندام یا دندان معادل چند روز تشعشع پس زمینه است و احتمال ابتلا به سرطان کمتر از 1 در ۱،۰۰۰،۰۰۰ (یک میلیون) است.
مزایا و خطرات انجام اشعه ایکس قبل از توصیه شدن آن سنجیده می شود. اگر نگرانی دارید، قبل از آن با پزشک یا رادیولوژیست در مورد خطرات احتمالی صحبت کنید.