شکاف لب و کام (لب شکری)
بررسی اجمالی
شکاف لب و کام یا «لب شکری» یک شکاف در لب بالایی و/یا سقف دهان (کام) است. از بدو تولد وجود دارد.
این شکاف به این دلیل وجود دارد که بخش‌هایی از صورت نوزاد در دوران رشد داخل رحم به درستی به هم متصل نشده‌اند.
شکاف لب و کام چه شکلی است؟
نوزادان می‌توانند با شکاف لب، شکاف کام یا هر دو به دنیا بیایند.
شکاف لب ممکن است فقط یک طرف لب را درگیر کند یا ممکن است ۲ شکاف وجود داشته باشد.
این شکاف می‌تواند از یک شیار کوچک تا یک شکاف وسیع که به بینی می‌رسد، متغیر باشد.
شکاف کام ممکن است فقط یک شکاف در پشت دهان باشد، یا ممکن است شکافی در کام باشد که تا جلوی دهان امتداد یابد.
گاهی اوقات این شکاف می‌تواند توسط پوشش سقف دهان پنهان شود.
مشکلات مرتبط با شکاف لب و کام
شکاف لب و کام می تواند باعث مشکلات زیادی شود، به خصوص در چند ماه اول پس از تولد، قبل از انجام عمل جراحی.
مشکلات می‌تواند شامل این موارد باشد:
مشکل در تغذیه - کودکی که شکاف کام و لب دارد ممکن است نتواند از پستان شیر بخورد یا از شیشه شیر معمولی تغذیه کند زیرا نمی‌تواند با دهان خود آنها را محکم بگیرد.
مشکلات شنوایی - برخی از نوزادان مبتلا به شکاف کام در برابر عفونت گوش و تجمع مایع در گوش آنها آسیب پذیرتر هستند (گوش چسبنده) که ممکن است بر شنوایی آنها تأثیر بگذارد.
مشکلات دندانی - شکاف کام و لب می‌تواند به این معنی باشد که دندان‌های نوزاد به درستی رشد نمی‌کنند و ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان باشد.
مشکلات گفتاری - اگر شکاف کام ترمیم نشود، می‌تواند منجر به مشکلات گفتاری مانند گفتار نامشخص یا صدای تو دماغی در سنین بالا شود.
اکثر این مشکلات پس از جراحی و با درمان‌هایی مانند گفتار و زبان درمانی بهبود می‌یابند.
علل شکاف لب و کام
شکاف لب یا کام زمانی اتفاق می‌افتد که ساختارهایی که لب بالایی یا کام را تشکیل می‌دهند، در دوران رشد جنین در رحم به هم متصل نشوند.
دلیل دقیق این اتفاق برای برخی از نوزادان اغلب نامشخص است. بسیار بعید است که ناشی از کاری باشد که در دوران بارداری انجام داده‌اید یا انجام نداده‌اید.
در چند مورد، شکاف لب و کام با این موارد مرتبط بوده است:
ژن‌هایی که نوزاد از والدین خود به ارث می‌برد (اگرچه اکثر موارد یکبار اتفاق افتاده‌اند)
کمبود فولیک اسید در دوران بارداری
مصرف برخی داروها در اوایل بارداری، مانند برخی از داروهای ضد تشنج و قرص‌های استروئیدی
در برخی موارد، شکاف لب یا کام ممکن است به عنوان بخشی از یک بیماری رخ دهد که باعث ایجاد طیف وسیعی از نقص‌های مادرزادی شود، مانند سندرم حذف 22q11 (گاهی اوقات به نام دی جرج یا سندرم ولوکاردیوفاسیال شناخته می‌شود) و توالی پیر رابین.
تشخیص شکاف کام و لب
شکاف لب معمولاً در طی سونوگرافی غربالگری ۲۰ هفتگی که بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۱ بارداری انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود. همه شکاف‌های لب در این جلسه مشخص نمی‌شوند و تشخیص شکاف کام در سونوگرافی بسیار دشوار است.
اگر شکاف لب یا کام در سونوگرافی نشان داده نشود، معمولاً بلافاصله پس از تولد یا در طی معاینه فیزیکی نوزاد که طی ۷۲ ساعت پس از تولد انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود.
با توجه به محل زندگی شما٬ معمولا هنگامی که شکاف کام یا لب تشخیص داده شد، به یک تیم متخصص شکاف لب و کام ارجاع داده می‌شوید که وضعیت نوزادتان را توضیح می‌دهد، درباره درمان‌های مورد نیاز او صحبت می‌کند و به هر سؤالی که دارید پاسخ می‌دهد.
همچنین ممکن است برقراری ارتباط با یک گروه پشتیبانی برای شما مفید باشد. آنها می‌توانند به شما مشاوره بدهند و شما را با والدینی در شرایط مشابه آشنا کنند.
درمان شکاف کام و لب
شکاف لب و شکاف کام معمولا در مراکز تخصصی درمان می‌شوند.
بچه شما معمولاً یک برنامه مراقبتی طولانی مدت خواهد داشت که درمان‌ها و ارزیابی‌هایی را که در دوران رشد به آنها نیاز دارد، مشخص می‌کند.
درمان‌های اصلی عبارتند از:
جراحی - عمل جراحی برای اصلاح شکاف لب معمولاً زمانی انجام می‌شود که نوزاد شما ۳ تا ۶ ماهه باشد و عمل جراحی برای ترمیم شکاف کام معمولاً در ۶ تا ۱۲ ماهگی انجام می‌شود.
حمایت تغذیه - ممکن است در مورد قرار دادن کودک روی پستان خود برای کمک به تغذیه او به مشاوره نیاز داشته باشید، یا ممکن است لازم باشد با استفاده از نوع خاصی از شیشه شیر به او شیر بدهید.
نظارت بر شنوایی - نوزادی که با شکاف کام متولد می‌شود، احتمال بیشتری برای دچار شدن به «گوش چسبنده» دارد که ممکن است بر شنوایی او تاثیر بگذارد. نظارت دقیق بر شنوایی او مهم است و اگر چسبندگی گوش به طور قابل توجهی بر شنوایی او تاثیر بگذارد، ممکن است سمعک نصب شود یا لوله‌های کوچکی به نام گرومت در گوش او قرار داده شود تا مایع را تخلیه کند.
گفتار درمانی و زبان درمانی - گفتار و زبان درمانگر رشد گفتار و زبان بچه شما را در دوران کودکی زیر نظر خواهد داشت و به مشکلات گفتاری و زبانی کمک می‌کند.
بهداشت دهان و دندان و درمان ارتودنسی - در مورد مراقبت از دندان‌های نوزادتان به شما توصیه‌هایی داده می‌شود، و ممکن است در صورت عدم رشد صحیح دندان‌های دائمی او به بریس نیاز داشته باشد.
درباره نحوه درمان شکاف کام و لب بیشتر بخوانید
چشم انداز شکاف لب و کام
اکثر کودکانی که برای شکاف لب یا کام درمان می‌شوند، زندگی کاملاً عادی دارند.
اکثر کودکان مبتلا هیچ مشکل پزشکی جدی دیگری نخواهند داشت و درمان معمولاً می‌تواند ظاهر صورت و مشکلات مربوط به تغذیه و گفتار را بهبود بخشد.
جراحی برای ترمیم شکاف لب ممکن است یک جای زخم صورتی کوچک بالای لب ها باقی بگذارد. این جای زخم با گذشت زمان محو می‌شود و با افزایش سن کودک کمتر به چشم می‌آید.
آیا شکاف کام و لب دوباره اتفاق می‌افتد؟
اکثر موارد شکاف کام یا لب یکبار اتفاق می‌افتند و بعید است که شما بچه دیگری با این عارضه داشته باشید.
اگر قبلاً کودکی با این عارضه داشته باشید، خطر داشتن فرزند دیگری با شکاف لب یا کام کمی افزایش می‌یابد، اما احتمال وقوع این اتفاق حدود ۲ تا ۸ درصد است.
اگر شما یا همسرتان با شکاف لب یا کام به دنیا آمده باشید، احتمال داشتن نوزادی با شکاف لب یا کام نیز حدود ۲ تا ۸ درصد است.
در موارد مرتبط با یک بیماری ژنتیکی، احتمال به دنیا آمدن فرزند دیگر با شکاف لب یا کام و یا انتقال این عارضه از والدین به فرزندشان می‌تواند بیشتر باشد.
به عنوان مثال، والدینی که دارای سندرم حذف 22q11 (سندرم دی جورج) هستند، ۵۰ درصد احتمال دارد این عارضه را به فرزند خود منتقل کند.
درمان
بعدی
