ام اس
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS) وضعیتی است که میتواند مغز و نخاع را تحت تاثیر قرار دهد و باعث طیف گستردهای از علائم بالقوه از جمله مشکلات بینایی، حرکت بازو یا پا، احساس یا تعادل شود.
این یک بیماری مادام العمر است که گاهی اوقات میتواند باعث ناتوانی جدی شود، اگرچه گاهی اوقات میتواند خفیف باشد.
در بسیاری از موارد، درمان علائم امکان پذیر است. میانگین امید به زندگی در افراد مبتلا به ام اس اندکی کاهش مییابد.
این بیماری بیشتر در افراد ۲۰، ۳۰ و ۴۰ ساله تشخیص داده میشود، اگرچه ممکن است در هر سنی ایجاد شود. این بیماری در زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان است.
ام اس یکی از شایع ترین علل ناتوانی در بزرگسالان جوان است.
علائم مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
علائم ام اس از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و میتواند هر قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم اصلی عبارتند از:
خستگی
مشکل در راه رفتن
مشکلات بینایی، مانند تاری دید
مشکلات کنترل مثانه
بی حسی یا گزگز در قسمتهای مختلف بدن
سفتی و اسپاسم عضلانی
مشکلات تعادل و هماهنگی
مشکلات تفکر، یادگیری و برنامهریزی
با توجه به نوع ام اسی که دارید، علائم شما ممکن است در مراحل مختلف ظاهر شوند و از بین بروند یا به مرور زمان بدتر شوند (پیشرفت بیماری).
دریافت مشاوره پزشکی
اگر نگران هستید که ممکن است علائم ام اس را داشته باشید، به پزشک عمومی مراجعه کنید.
علائم اغلب دلایل متعدد دیگری دارند، بنابراین لزوماً نشانه ام اس نیستند.
به پزشک عمومی در مورد الگوی خاصی از علائمی که تجربه میکنید اطلاع دهید.
اگر پزشک فکر میکند که شما ممکن است ام اس داشته باشید، به یک متخصص متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده میشوید که ممکن است آزمایشهایی مانند اسکن ام آر آی را برای بررسی ویژگیهای ام اس پیشنهاد کند.
درباره تشخیص ام اس بیشتر بدانید
انواع مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
ام اس به یکی از دو روش کلی شروع میشود: با بازگشتهای تکی (دورههای حمله یا تشدید بیماری) یا با پیشرفت تدریجی.
اماس عودکننده بهبود یابنده (فروکشکننده)-(Relapsing remitting MS)
بین ۸ تا ۹ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به ام اس به نوع «عودکننده-بهبود یابنده» تشخیص داده میشود.
فردی که مبتلا به ام اس عودکننده-بهبود یابنده است، دوره هایی از علائم جدید یا بدتر شدن خواهد داشت که به عنوان دورههای حمله بیماری شناخته میشود.
این حملهها معمولاً طی چند روز بدتر میشوند، روزها تا هفتهها تا ماهها ادامه مییابند، سپس به آرامی در یک دوره زمانی مشابه بهبود مییابند.
دورههای حمله بیماری اغلب بدون هشدار رخ میدهد، اما گاهی اوقات با یک دوره بیماری یا استرس همراه است.
علائم عود و دورههای حمله٬ ممکن است به طور کامل، با یا بدون درمان، از بین بروند، اگرچه برخی از علائم اغلب با حملات مکرر که در طول چندین سال رخ میدهد، همچنان باقی میمانند.
دورههای بین حملات به عنوان دورههای بهبودی شناخته میشود. این دورهها میتوانند سال ها طول بکشند.
پس از سالها (معمولاً دههها)، بسیاری، اما نه همه، افراد مبتلا به اِم اِس عودکننده-بهبود یابنده (RRMS) به MS پیشرونده ثانویه مبتلا میشوند.
در این نوع ام اس، علائم بدون حملات آشکار به تدریج در طول زمان بدتر میشوند. برخی از افراد در این مرحله همچنان دچار عودهای مکرر می شوند.
حدود دو سوم افراد مبتلا به ام اس «عودکننده-بهبود یابنده» به ام اس پیشرونده ثانویه مبتلا میشوند.
ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)
بین ۱ تا ۲ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری، MS خود را با بدتر شدن تدریجی علائم شروع میکنند.
در ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)، علائم به تدریج در طول چندین سال بدتر شده و انباشته میشوند و هیچ دوره بهبودی وجود ندارد، اگرچه افراد اغلب دورههایی را تجربه میکنند که به نظر میرسد بیماری آنها در آن دورهها ثابت مانده است.
چه چیزی باعث مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) میشود؟
ام اس یک بیماری خود ایمنی است. این زمانی اتفاق میافتد که مشکلی در سیستم ایمنی رخ میدهد و به اشتباه به بخش سالم بدن - در این مورد، مغز یا نخاع سیستم عصبی - حمله میکند.
در بیماری ام اس٬ سیستم ایمنی به لایهای که اطراف اعصاب را احاطه کرده و از آنها محافظت میکند، به نام غلاف میلین حمله میکند.
این حمله باعث آسیب و زخم شدن غلاف و به طور بالقوه اعصاب زیرین میشود، به این معنی که پیامهایی که در طول اعصاب حرکت میکنند آهسته یا مختل میشوند.
دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث میشود سیستم ایمنی به این شکل عمل کند، اما اکثر کارشناسان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آن دخیل هستند.
درمانهای مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)
در حال حاضر هیچ درمان قطعی ب رای ام اس وجود ندارد، اما تعدادی از درمانها میتوانند به کنترل این بیماری و کاهش علائم کمک کنند.
درمان مورد نیاز شما به علائم و مشکلات خاصی که دارید بستگی دارد.
ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان عود با دورههای کوتاه مدت داروی استروئیدی برای تسریع بهبودی
درمانهای خاص برای علائم فردی ام اس
درمان برای کاهش تعداد عود با استفاده از داروهایی به نام درمانهای اصلاح کننده بیماری
داروهای اصلاح کننده بیماری همچنین ممکن است به کند کردن یا کاهش بدتر شدن کلی ناتوانی در افراد مبتلا به نوعی MS به نام عودکننده-بهبود یابنده و در برخی از افراد مبتلا به انواع پیشرونده اولیه و ثانویه که دچار عود میشوند، کمک کند.
متأسفانه، در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند پیشرفت ام اس پیشرونده اولیه یا ام اس پیشرونده ثانویه را که در آن عود وجود ندارد، آهسته کند.
بسیاری از روشهای درمانی با هدف درمان ام اس پیشرونده در حال حاضر در حال تحقیق هستند.
زندگی با مولتیپل اسکلروزیس
اگر مبتلا به ام اس تشخیص داده شدهاید، مهم است که از سلامت عمومی خود مراقبت کنید.
توصیههای بیشتر در مورد زندگی با ام اس را بخوانید
چشم انداز
زندگی با ام اس میتواند چالش برانگیز باشد، اما درمانهای جدید در ۲۰ سال گذشته کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است.
ام اس به ندرت کشنده است، اما ممکن است عوارض ناشی از ام اس شدید، مانند عفونت قفسه سینه یا مثانه، یا مشکلات بلع ایجاد شود.
امید به زندگی برای افراد مبتلا به ام اس حدود ۵ تا ۱۰ سال کمتر از حد متوسط است، و به نظر می رسد این فاصله دائما در حال کم شدن است.