screening
غربالگری
غربالگری روشی برای شناسایی افرادی است که به نظر سالم میآیند اما ممکن است در معرض خطر یک بیماری خاص باشند. این کار به ارائه درمان زودهنگام یا ارائه اطلاعات برای تصمیمگیری آگاهانه کمک میکند.
غربالگری چیست؟
غربالگری روشی برای شناسایی افرادی است که ظاهراً سالم به نظر میرسند اما ممکن است در معرض خطر ابتلا به یک بیماری خاص باشند. با توجه به کشور محل زندگی شما٬ و سیستم بهداشت و درمان آنجا٬ ممکن است چند نوع غربالگری انجام شود.
هدف از غربالگری این است که آن را به افرادی ارائه دهد که بیشترین بهره را از آن خواهند برد. به عنوان مثال، برخی آزمایشهای غربالگری فقط برای نوزادان تازه متولد شده انجام میشود، در حالی که برخی دیگر، مانند غربالگری سرطان پستان و آنوریسم آئورت شکمی، فقط برای افراد مسنتر ارائه میشود.
نتایج غربالگری
اگر پس از آزمایش غربالگری نتیجه نرمال (نتیجه منفی غربالگری) داشته باشید، به این معنی است که خطر ابتلا به بیماری که برای آن غربالگری شدهاید کم است. این بدان معنا نیست که شما هرگز در آینده به این بیماری مبتلا نخواهید شد، فقط در حال حاضر خطر کمی دارید.
اگر نتیجه با خطر بالاتر (نتیجه مثبت غربالگری) دارید، به این معنی است که ممکن است به بیماری که برای آن آزمایش شدهاید مبتلا باشید. در این مرحله، به شما آزمایشهای بیشتر (به نام آزمایشهای تشخیصی) برای تأیید ابتلا به این بیماری پیشنهاد میشود. سپس میتوانید درمان، مشاوره و حمایت دریافت کنید.
آگاهی زودهنگام از یک مشکل میتواند به این معنی باشد که درمان موثرتر است. با این حال، آزمایشهای غربالگری کامل نیستند و میتوانند منجر به تصمیمات دشوار در مورد انجام آزمایشها یا درمانهای بیشتر شوند.
برای اطلاع از مزایا، خطرات و محدودیتهای غربالگری، ادامه مطلب را بخوانید.
غربالگری در دوران بارداری
در بیشتر کشورها تستهای غربالگری که در بارداری ارائه میشوند عبارتند از:
غربالگری بیماریهای عفونی (هپاتیت B، اچ آی وی و سیفلیس)
غربالگری بررسی رشد فیزیکی نوزاد (معروف به سونوگرافی ۲۰ هفتهای یا سونوگرافی اواسط بارداری)
غربالگری چشم دیابتی اگر باردار هستید و دیابت نوع ۱ یا ۲ دارید
ممکن است با توجه به محل زندگی شما٬ یک یا چند مورد از این موارد را نداشته باشید.
غربالگری برای نوزادان تازه متولد شده
با توجه به محل زندگی شما٬ ممکن است این موارد به نوزاد شما ارائه شود:
معاینه فیزیکی که شامل چشمها، قلب، لگن و بیضهها میشود
آزمایش حین تولد نوزاد برای بررسی اینکه آیا نوزاد به یکی از ۹ بیماری نادر مبتلا است یا خیر
غربالگری چشم دیابتی
در بسیاری از کشورها از سن ۱۲ سالگی، به همه افراد مبتلا به دیابت سالانه تست چشم دیابتی برای بررسی علائم اولیه رتینوپاتی دیابتی ارائه میشود.
غربالگری سرطان دهانه رحم
با توجه به محل زندگی شما ممکن است غربالگری سرطان دهانه رحم داشته باشید. این غربالگری برای همه زنان و افراد دارای دهانه رحم در سنین ۲۵ تا ۶۴ سال برای بررسی سلامت سلولهای دهانه رحم ارائه میشود. معمولا برای سنین ۲۵ تا ۴۹ سال هر ۳ سال و از ۵۰ تا ۶۴ سال هر ۵ سال یکبار ارائه میشود.
غربالگری پستان
غربالگری پستان برای زنان ۵۰ تا ۷۰ ساله برای تشخیص علائم اولیه سرطان پستان ارائه میشود. زنان بالای ۷۰ سال میتوانند خود مراجعه کنند.
غربالگری سرطان روده
ممکن است سیستم بهداشت و درمان محل زندگی شما به همه افراد ۶۰ تا ۷۴ ساله هر ۲ سال یکبار یک کیت تست خانگی غربالگری سرطان روده بدهد.
غربالگری آنوریسم آئورت شکمی (AAA)
ممکن است غربالگری آنوریسم آئورت شکمی (AAA) برای مردان برای تشخیص آنوریسم آئورت شکمی (تورم خطرناک در آئورت) ارائه شود.
این فهرست شامل برخی از غربالگریهایی است که ممکن است در دوران بارداری و برای نوزادان، نوجوانان و بزرگسالان ارائه شود.
اما این لیست جامع نیست و ممکن است همه انواع غربالگریها را شامل نشود.
همچنین، با توجه به کشور و سیستم بهداشت و درمان محل زندگی شما، برخی از این غربالگریها ممکن است در دسترس نباشند یا موارد بیشتری در دسترس باشند.
برای اطلاعات دقیقتر در مورد غربالگریهای موجود در محل زندگیتان، توصیه میشود با سیستم بهداشت و درمان محل زندگی خود تماس بگیرید یا وبسایت رسمی آنها را ببینید.
مزایا، خطرات و محدودیتهای غربالگری
تصمیمگیری آگاهانه
قبل از انجام هر گونه آزمایش غربالگری، ارزش آن را دارد که در مورد خود آزمایش و اینکه اگر متوجه شدید که خطر ابتلا به یک بیماری خاص دارید، چه اتفاقی میافتد، اطلاعات کسب کنید.
تصمیمگیری در مورد انجام یا عدم انجام آزمایش غربالگری یک انتخاب شخصی است و تنها شما میتوانید آن را انجام دهید. هنگامی که برای غربالگری دعوت شدید، یک بروشور اطلاعاتی در مورد آزمایش غربالگری دریافت خواهید کرد.
شما میتوانید هر جنبه ای از آزمایش غربالگری را با متخصص سلامت خود در میان بگذارید و تصمیم بگیرید که آیا برای شما مناسب است یا خیر.
انواع مختلف غربالگری مزایا و خطرات مختلفی دارند. برخی از این موارد در زیر آمده است.
مزایای انجام آزمایش غربالگری عبارتند از:
غربالگری میتواند یک مشکل را قبل از بروز هر گونه علامتی تشخیص دهد
تشخیص زودهنگام یک مشکل میتواند به این معنی باشد که درمان موثرتر است
اطلاع از اینکه شما یک مشکل سلامتی یا افزایش احتمال بروز یک مشکل سلامتی دارید میتواند به افراد کمک کند تا تصمیمات آگاهانهتری در مورد سلامت خود بگیرند
غربالگری میتواند احتمال ابتلا به یک بیماری یا عوارض آن را کاهش دهد
برخی از مرگ و میر ناشی از آنوریسم آئورت شکمی، سرطان روده، سرطان پستان و سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است
خطرات و محدودیتهای غربالگری عبارتند از:
تستهای غربالگری صددرصد دقیق نیستند. ممکن است به شما گفته شود که مشکل دارید در حالی که ندارید - این «مثبت کاذب» نامیده میشود و ممکن است منجر به انجام آزمایشات یا درمانهای غیرضروری در برخی افراد در نتیجه غربالگری شود. یک آزمایش غربالگری همچنین میتواند مشکلی را از دست بدهد - این «منفی کاذب» نامیده میشود و میتواند منجر به نادیده گرفتن علائم در آینده شود.
برخی از آزمایشهای غربالگری میتوانند تصمیمات سختی را به دنبال داشته باشند. مثلاً اگر آزمایش بارداری نشان دهد که احتمال ابتلای نوزاد به یک بیماری خاص بالاست، ممکن است نیاز به انجام آزمایشهای تشخیصی بیشتر باشد که خودشان خطراتی دارند. اگر نتیجه آزمایش تشخیصی مثبت باشد، باید در مورد ادامه ب ارداری تصمیم بگیرید.
فهمیدن اینکه ممکن است مشکل سلامتی داشته باشید می تواند باعث اضطراب قابل توجهی شود.
حتی اگر نتیجه آزمایش غربالگری شما نرمال یا منفی باشد (به این معنی که خطر بالایی ندارید)، باز هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.