فوران نور چند شکلی (حساسیت به نور خورشید)

فوران نور چند شکلی نوعی راش پوستی نسبتاً شایع است که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا اشعه ماوراء بنفش مصنوعی (UV) ایجاد می‌شود.

علائم حساسیت به نور خورشید

راش‌های خارش‌دار یا سوزناک در عرض چند ساعت یا تا ۲ تا ۳ روز پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر می‌شود.

 تا ۲ هفته طول می‌کشد و بدون ایجاد زخم بهبود می‌یابد.

این راش‌های پوستی معمولاً روی قسمت‌های پوستی که در معرض نور خورشید قرار دارند، به طور معمول سر، گردن، قفسه سینه و بازوها ظاهر می‌شوند.

صورت همیشه تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.

راش‌های پوستی

این راش‌ها می‌توانند شکل‌های مختلفی داشته باشند (چند شکلی باشند):

• ممکن است دچار برآمدگی‌های صورتی یا قرمز به قطر ۲ تا ۵ میلی‌متری شوید، اما قرمزی ممکن است در پوست تیره کمتر دیده شود.

• برخی از افراد دچار تاول‌هایی می‌شوند که به لکه‌های خشک بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند - شبیه به اگزما به نظر می‌رسد

• به ندرت، لکه‌ها شبیه هدف یا «چشم گاو» به نظر می‌رسند (کمی شبیه اریتم مولتی فرم به نظر می‌رسد)

فوران نور چند شکلی را می‌توان به راحتی با راش گرمایی (عرق سوز شدن) اشتباه گرفت.

عرق سوز شدن ناشی از هوای گرم یا گرمای بیش از حد است، نه نور خورشید یا نور UV.

پوست در راش گرمایی سفت یا بی حس نمی‌شود، اما در مورد فوران نور چند شکلی این اتفاق می‌افتد.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید

این راش‌ها ممکن است به ندرت رخ دهد یا هر بار که پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد اتفاق بیفتد. شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است.

گاهی اوقات تنها ۲۰ دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب برای ایجاد مشکل کافی است و حتی ممکن است از طریق لباس نازک یا نشستن کنار پنجره ایجاد شود.

اما برای اکثر افراد مبتلا به عارضه، این راش‌ها پس از چند ساعت بیرون ماندن در یک روز آفتابی ایجاد می‌شود.

اگر از آفتاب بیشتر اجتناب شود، راش‌ها ممکن است در عرض چند هفته فروکش کرده و بدون اثری از بین بروند.

زمانی که پوست دوباره در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد ممکن است برگردد یا نگردد.

اگر پوست قبل از برطرف شدن راش‌های پوستی در معرض آفتاب بیشتری قرار گیرد، احتمالاً بدتر شده و پخش می‌شود.

برای بسیاری از افراد مبتلا به حساسیت به نور خورشید، راش‌های پوستی هر بهار ظاهر شده و تا پاییز باقی می‌ماند و سپس فروکش می‌کند.

چه کسانی تحت تاثیر قرار می‌گیرند

فوران نور چند شکلی در زنان بیشتر از مردان شایع است.

این عارضه به ویژه افرادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که پوست روشن دارند، اگرچه می‌تواند افراد با پوست تیره را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی شروع می‌شود، اگرچه گاهی اوقات کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علل فوران نور چند شکلی

تصور می‌شود که فوران نور چند شکلی ناشی از تغییر یک ماده در پوست توسط نور ماوراء بنفش است که سیستم ایمنی به آن واکنش نشان داده و منجر به التهاب پوست می‌شود.

این عارضه ارثی نیست. 

این عارضه مسری نیست، بنابراین هیچ خطری برای ابتلا به فوران نور چند شکلی از فرد دیگری وجود ندارد.

درمان فوران نور چند شکلی

هیچ درمان قطعی برای فوران نور چندشکلی (حساسیت به نور خورشید) وجود ندارد، اما استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و اجتناب کامل از آفتاب به شما در مدیریت راش‌ها کمک می‌کند.

از آفتاب، به خصوص بین ساعت ۱۱ صبح تا ۴ بعد از ظهر که اشعه خورشید در قوی‌ترین حالت خود است، خودداری کنید و هنگام بیرون رفتن خانه لباس محافظ بپوشید.

در بهار پوست خود را به تدریج در معرض نور خورشید قرار دهید.

ضد آفتاب

ممکن است برای کمک به جلوگیری از ایجاد راش‌های پوستی، ضد آفتاب برای شما تجویز شود.

از کرم ضد آفتاب با SPF 50 یا بالاتر با درجه UVA 4 یا 5 ستاره استفاده کنید. کرم ضد آفتاب را حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب به صورت ضخیم و یکنواخت بمالید

هر ۲ ساعت یکبار و بلافاصله پس از خشک شدن بعد از شنا، آن را تجدید کنید.

کرم ها و پمادهای استروئیدی

پزشک عمومی می‌تواند کرم یا پماد کورتیکواستروئیدی (استروئیدی) را تجویز کند که فقط در صورت ظاهر شدن راش‌های پوستی استفاده می‌شود.

باید آن را با احتیاط، هر چند بار که پزشک توصیه می‌کند، استفاده کنید. زمانی که راش‌های پوستی وجود ندارد از آن استفاده نکنید.

حساسیت زدایی یا درمان UV

گاهی اوقات ممکن است مقاومت پوست خود را در برابر نور خورشید افزایش دهید.

این شامل مراجعه به بخش پوست بیمارستان ۳ بار در هفته به مدت ۴ تا ۶ هفته در بهار است.

پوست شما به تدریج در معرض نور UV بیشتری قرار می‌گیرد تا مقاومت پوست شما افزایش یابد.

اثرات حساسیت زدایی در زمستان از بین می‌رود، بنابراین شما باید مقاومت خود را دوباره در بهار افزایش دهید.

سخت شدن یا سفت شدن

یک پزشک عمومی یا متخصص پوست ممکن است به شما توصیه کند که مقاومت پوست خود را در خانه افزایش دهید.

این به عنوان «سخت شدن» شناخته می‌شود و شامل بیرون رفتن برای دوره‌های کوتاه در بهار برای افزایش مقاومت شما می‌شود.

ممکن است متوجه شوید که در ابتدا زمان آن فقط چند دقیقه است، اما ممکن است بتوانید به تدریج آن را به زمان‌های طولانی‌تری افزایش دهید.

باید مراقب باشید که زیاده روی نکنید، اما با درک بیشتر اینکه چه مقدار نور باعث ایجاد راش‌های شما می‌شود، می‌توانید قضاوت کنید که چقدر بیرون بمانید.

مانند حساسیت زدایی، اثرات سخت شدن در زمستان از بین می‌رود، بنابراین شما باید مقاومت خود را دوباره در بهار افزایش دهید.

ویتامین دی

افراد مبتلا به فوران نوری چند شکلی در معرض خطر بیشتری برای کمبود ویتامین D هستند، زیرا برای تولید ویتامین D خود به مقداری نور خورشید نیاز دارند.

یک پزشک عمومی می‌تواند در مورد نیاز شما به درمان با مکمل‌های ویتامین دی توصیه کند.

چشم انداز

بسیاری از افراد مبتلا به فوران نوری چند شکلی متوجه بهبود پوست خود در طول سال‌ها می‌شوند.

پوست شما ممکن است در تابستان سخت شود (در برابر نور خورشید مقاوم‌تر شود)، به این معنی که می‌توانید آفتاب بیشتری را بدون واکنش پوست خود تحمل کنید.

این راش‌ها ممکن است در نهایت خود به خود از بین برود، اگرچه این غیر معمول است.

سخت شدن پوست همیشه اتفاق نمی‌افتد و برخی افراد با پوست بسیار حساس ممکن است حتی در زمستان راش‌های پوستی داشته باشند.

برای این افراد، فوران نور چند شکلی ممکن است یک بیماری طولانی مدت باشد که با تغییر سبک زندگی و کرم می‌توان آن را مدیریت کرد.