سیستیت (التهاب مثانه)

سیستیت یک عفونت دستگاه ادراری است که بر روی مثانه تأثیر می‌گذارد. این عارضه شایع است، به خصوص در زنان. سیستیت اغلب به خود به خود بهبود می‌یابد، اما گاهی اوقات ممکن است با آنتی بیوتیک درمان شود.

برخی از افراد به طور مکرر دچار سیستیت می‌شوند و ممکن است نیاز به درمان منظم یا طولانی مدت داشته باشند.

بررسی کنید که آیا سیستیت است یا خیر

علائم سیستیت عبارتند از:

• درد، سوزش یا تیر کشیدن هنگام ادرار کردن

• نیاز به ادرار کردن بیشتر و فوری تر از حد معمول

• ادرار تیره، کدر یا با بوی تند

• درد در قسمت پایین شکم

علائم در کودکان خردسال نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تب - اگر گردن، کمر یا شکم او را لمس کنید، گرم‌تر از حد معمول احساس می‌شوند

• خیس کردن خود

• کاهش اشتها و استفراغ

• ضعف و تحریک‌پذیری

در افراد مسن‌تر و ضعیف با اختلال شناختی (مانند زوال عقل) و افرادی که سوند ادراری دارند، علائم نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تغییرات در رفتار، مانند رفتار گیج یا آشفته (هذیان)

• بی اختیاری ادرار بیشتر از حد معمول

• لرزش 

درمان توسط پزشک عمومی

اگر سیستیت دارید، پزشک عمومی ممکن است:

• توصیه‌های خود مراقبتی را ارائه دهد و مصرف مسکن را توصیه کند

• آزمایش ادرار تجویز کند، اگرچه همیشه این آزمایش لازم نیست

• به شما نسخه‌ای برای یک دوره ۳ روزه آنتی بیوتیک بدهد

• آنتی بیوتیک تجویز کند، تا در صورتی که علائم خود به خود از بین نروند، بعد از ۴۸ ساعت آنها را مصرف کنید

درمان سیستیت که مدام برمی‌گردد

اگر به طور مداوم دچار سیستیت می‌شوید، پزشک عمومی ممکن است این موارد را تجویز کند:

• یک آنتی بیوتیک تک دوز برای مصرف حداکثر ۲ ساعت پس از رابطه جنسی، در صورتی که متوجه شده‌اید رابطه جنسی باعث سیستیت می‌شود

• مصرف یک آنتی بیوتیک با دوز پایین برای ۶ ماه 

• کرم استروژن واژن، اگر یائسه شده‌اید

در برخی از زنان، آنتی بیوتیک‌ها موثر نیستند یا آزمایشات ادرار حتی با وجود علائم سیستیت، عفونت را نشان نمی‌دهند.

این ممکن است به این معنی باشد که شما یک عفونت مثانه طولانی مدت (مزمن) دارید که توسط آزمایشات ادرار فعلی قابل تشخیص نیست. برای انجام آزمایشات و درمان‌های بیشتر از پزشک عمومی درخواست معرفی به متخصص کنید.

عفونت‌های طولانی مدت در افراد بالای ۶۰ سال با افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه مرتبط است.

خودتان چه کارهایی می‌‌توانید انجام دهید؟

اگر علائم خفیف سیستیت دارید، این موارد می‌تواند به شما کمک کند:

• برای کاهش درد، استامینوفن را تا ۴ بار در روز مصرف کنید

• به کودکان استامینوفن مایع بدهید - دستورالعمل‌های روی بطری را دنبال کنید

• مقدار زیادی آب بنوشید

• یک بطری آب گرم را روی قسمت پایین شکم خود نگه دارید

• از رابطه جنسی پرهیز کنید

• از نوشیدنی‌هایی که ممکن است مثانه شما را تحریک کنند، مانند آب میوه، قهوه و الکل خودداری کنید

• بطور مکرر ادرار کنید

برخی افراد روزانه محصولات حاوی زغال‌اخته مصرف می‌کنند تا از بروز سیستیت جلوگیری کنند که ممکن است موثر باشد. اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این محصولات در صورت شروع عفونت، به کاهش علائم یا درمان سیستیت کمک می‌کنند.

یک داروساز می‌تواند در مورد سیستیت کمک کند

می‌توانید در مورد درمان‌های سیستیت از داروساز سوال کنید. داروساز می‌تواند:

• در مورد چیزهایی که می‌توانند به بهبودی شما کمک کنند، مشاوره ارائه دهد

• بهترین مسکن را برای مصرف پیشنهاد دهد

• به شما بگوید که آیا در مورد علائم خود نیاز به مراجعه به پزشک عمومی دارید

علل سیستیت

سیستیت معمولاً در اثر ورود باکتری‌های مدفوع به لوله‌ای که ادرار را از بدن شما خارج می‌کند (مجرای ادرار) ایجاد می‌شود.

مجرای ادرار در زنان کوتاه‌تر از مردان است. بنابراین احتمال رسیدن باکتری به مثانه و ایجاد عفونت بیشتر است.

مواردی که احتمال ورود باکتری‌ها به مثانه را افزایش می‌دهند عبارتند از:

• رابطه جنسی

• تمیز کردن خود از عقب به جلو بعد از رفتن به توالت (اگر فقط با دستمال خود را تمیز می‌کنید)

• سوند‌های ادراری (لوله‌ای که در مثانه قرار داده می‌شود تا ادرار را تخلیه کند)

• استفاده از اسپرم کش٬ همراه با روش‌های پیشگیری از بارداری

• شرایطی که باعث انسداد مجاری ادراری می شوند، مانند سنگ کلیه 

• بارداری

• شرایط و بیماریی‌های که تخلیه کامل مثانه را دشوار می‌کند، مانند بزرگ شدن غده پروستات در مردان

• یائسگی 

• دیابت

• داشتن سیستم ایمنی ضعیف

چگونه از سیستیت پیشگیری کنیم

اگر به طور مکرر دچار سیستیت می‌شوید، کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از عود آن انجام دهید:

راه‌های دیگر برای جلوگیری از بازگشت سیستیت

اگر مدام دچار سیستیت می‌شوید، برخی شواهد وجود دارد که مصرف این موارد ممکن است برای شما مفید باشد:

• دی-مانوز - قندی که می‌توانید به صورت پودر یا قرص برای مصرف روزانه خریداری کنید

• محصولات زغال اخته (کِرَن بِری) - به صورت آبمیوه، قرص یا کپسول برای مصرف روزانه در دسترس هستند

توجه داشته باشید که محصولات دی-مانوز و کرن بری می‌توانند حاوی مقدار زیادی قند باشند. اگر وارفارین مصرف می‌کنید، باید از مصرف محصولات کرن بری خودداری کنید.