اندارترکتومی کاروتید
اندارترکتومی کاروتید یک عمل جراحی است که برای برداشتن تجمع چربی (پلاک) که باعث تنگ شدن شریان کاروتید میشود٬ انجام میشود.
شریانهای کاروتید رگهای خونی اصلی هستند که خون را به گردن، صورت و مغز میرسانند.
اندارترکتومی کاروتید زمانی انجام میشود که یک یا هر دو شریان کاروتید به دلیل تجمع رسوبات چربی (پلاک) تنگ شوند.
این عارضه به عنوان بیماری شریان کاروتید یا تنگی شریان کاروتید شناخته میشود.

شریان کاروتید
ناحیه پلاک که شریان را مسدود میکند
ناحیه لخته خون در شریان
اگر تنگی شریان کاروتید درمان نشود، جریان خون به مغز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
این معمولا به این دلیل است که شریان کاروتید مسدود میشود یا لخته خونی تشکیل میشود و بخشی از آن جدا شده و به مغز میرود.
این میتواند منجر به یکی از وضعیتهای زیر شود:
سکته مغزی - یک وضعیت پزشکی جدی که میتواند باعث آسیب مغزی یا مرگ شود
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) - گاهی اوقات به عنوان «سکته مغزی کوچک» شناخته میشود، حمله ایسکمیک گذرا (TIA) شبیه به سکته مغزی است اما علائم و نشانهها موقتی هستند و معمولا در عرض ۲۴ ساعت ناپدید میشوند.
تخمین زده میشود که حدود یک چهارم سکتههای مغزی به دلیل تنگ شدن شریانهای کاروتید ایجاد میشود.
اندارترکتومی کاروتید میتواند به طور قابل ت وجهی خطر سکته مغزی را در افرادی که شریانهای کاروتید آنها به شدت باریک شدهاند کاهش دهد.
در افرادی که قبلا سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) داشتهاند، جراحی میتواند خطر ابتلا به یک سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا (TIA) دیگر را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
اکنون تصور میشود که این عمل باید در اسرع وقت پس از ظاهر شدن علائم انجام شود.
بنابراین مهم است که در صورت مشاهده این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
بی حسی یا ضعف در صورت، بازو یا پا
مشکلات گفتاری
از دست دادن بینایی در یک چشم
در مورد عمل
اندارترکتومی کاروتید را میتوان با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام داد.
مزیت بی حسی موضعی این است که به جراح اجازه میدهد تا عملکرد مغز را در حالی که شما بیدار هستید کنترل کند. اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه کدامیک ایمن تر یا بهتر است وجود ندارد.
در حین عمل، برشی ۷ تا ۱۰ سانتی متری در کنار گردن ایجاد میشود و سپس برش کوچکی در امتداد قسمت تنگ شده شریان ایجاد میشود تا رسوبات چربی قابل برداشتن باشند.
شریان با بخیه یا وصله بسته میشوند و پوست شما نیز با بخیه بسته میشود.
پس از عمل چه اتفاقی میافتد
معمولاً قبل از بازگشت به بخش عروق، حدود ۳ ساعت برای نظارت به منطقه ریکاوری اتاق عمل منتقل میشوید.
اکثر افراد ظرف حدود ۴۸ ساعت پس از عمل به اندازه کافی برای رفتن به خانه بهبود مییابند.
در بیشتر موارد، تنها مشکلاتی که بعد از عمل تجربه میشود، بی حسی یا ناراحتی موقت در گردن است.
اما خطر کوچکی برای عوارض جدیتر وجود دارد که میتواند شامل سکته مغزی یا مرگ در ۲ تا ۳ درصد موارد باشد.
با این وجود، این خطر بسیار کمتر از خطر بروز عارضه احتمالی در افرادی است که بیماری عروق کاروتید دارند و عمل جراحی را انتخاب نکردهند.
آیا جایگزینی وجود دارد؟
اندارترکتومی کاروتید درمان اصلی برای تنگ شدن شریانهای کاروتید است، اما گاهی اوقات ممکن است یک روش جایگزین به نام استنت گذاری شریان کاروتید در دسترس باشد.
این عمل نسبت به اندارترکتومی کاروتید، کمتر تهاجمی است زیرا نیازی به ایجاد برش در گردن نیست.
در عوض، یک لوله انعطاف پذیر نازک از طریق یک برش کوچک در کشاله ران به شریان کاروتید هدایت میشود.
سپس یک استوانه مشبک (استنت) در قسمت تنگ شده شریان قرار داده میشود تا آن را گشاد کند و اجازه دهد خون راحتتر در آن جریان یابد.
دستورالعملهای فعلی توصیه میکنند که اندارترکتومی کاروتید باید اولین خط درمان برای اکثر افراد باشد.
این به این دلیل است که استنت گذاری کاروتید با خطر بیشتری از سکته مغزی در طول عمل همراه است، به خصوص اگر در اولین روزهای بعد از بروز علائم انجام شود.
اما این روش یک جایگزین مهم برای برخی از افرادی است که به دلیل سایر مشکلات پزشکی ممکن است در غیر این صورت در گروه پرخطر قرار بگیرند.